Τραπεζούντα

Επί θάλατταν εις Τραπεζούντα, πόλιν Ελληνίδα, οικουμένην εν τω Ευξείνω Πόντω, Σινωπέων αποικίαν εν τη Κόλχων χώρα ..   Ξενοφών, Κύρου Ανάβασις

Αυτή είναι η παλαιότερη γραπτή μαρτυρία που αναφέρεται στην απομακρυσμένη πολιτεία του Ανατολικού Πόντου, την ιωνική αποικία που έχτισαν οι Σινωπείς γύρω στα 600 π.Χ. ή λίγο αργότερα. Ο Ξενοφών και οι «Μύριοι» την αντίκρισαν από τα θεόρατα βουνά, που ορθώνονται πάνω από το λιμάνι της. Ήταν Φεβρουάριος του 400 π.Χ. Ποτέ μέχρι τότε και ποτέ ξανά, για τα επόμενα 1.622 χρόνια, στρατός δεν κατάφερε να διαβεί τα δύσβατα ορεινά μονοπάτια και να φτάσει ως έξω από τα τείχη της. Από μόνη της η Τραπεζούντα, πρωτεύουσα του ποντιακού κόσμου, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και πιο ξεχωριστά κεφάλαια της ιστορίας του ελληνισμού της Ανατολής.