Αμπαρκούχ

Στη βόρεια-βορειοανατολική απόληξη του Φαρς, πέρα από την όμορφη κοιλάδα των Πασαργάδων, αρχίζει η μεγάλη αλμυρά και πετρώδης έκταση που συγκροτείται από τις έντεκα ερήμους του Νομού Γιαζντ οι οποίες αποτελούν τμήμα της ερήμου Νταστ-ε Καβίρ. Μία υποτυπώδης όαση επέτρεψε στον άνθρωπο να κατοικήσει στην έρημο του Αμπαρκούχ. Βρίσκεται στο κέντρο του Ιράν, περίπου στο κέντρο του ιρανικού οροπεδίου, στην άλλη άκρη της λογικής, στον προθάλαμο της τρέλας.

Η ξεχασμένη κωμόπολη Αμπαρκούχ, έδρα της ομώνυμης Επαρχίας, ήτανε κάποτε η ελπίδα όσων διέσχιζαν την αχανή έρημο, ακολουθώντας ένα παρακλάδι του Δρόμου του Μεταξιού. Από την εποχή, όμως, που ο Μαγγελάνος παρέπλευσε το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, ανοίγοντας τον θαλάσσιο δρόμο της Ασίας σε Πορτογάλους, Ισπανούς και Άγγλους, οι χερσαίοι δρόμοι εγκαταλείφθηκαν και το Αμπαρκούχ δεν ξαναείδε καραβάνια να μεταφέρουν πολύτιμα αγαθά. Μα και το μετάξι έχει αλλάξει προ καιρού χέρια και τρόπο παραγωγής, ενώ σε μεγάλο βαθμό έχει αντικατασταθεί από διάφορα βιομηχανικά υποκατάστατα.

Τώρα πια, στις αρχές του 21ου αιώνα, τα μόνα καραβάνια που στέκονται για λίγο σε τούτη την άσημη κι αδιάφορη κωμόπολη κουβαλούν καλής ποιότητας τουρίστες: επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, κυρίως αρχιτέκτονες και ιστορικούς της τέχνης, που θέλουν να ρίξουν μια ματιά και στα εδώ πολιτιστικά κατάλοιπα. Ίσως θα πιούν ένα τσάι ή θα αγοράσουν ηλιόσπορους, αν βρεθεί κανένα μαγαζάκι ανοιχτό τις αφόρητες μεσημεριανές ώρες. Αλλά ακόμα και οι σπάνιες στάσεις των πούλμαν έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, πριν καλά καλά καταλάβει η ήσυχη κοινωνία του Αμπαρκούχ τα πιθανά οφέλη από τον τουρισμό. Το νέο εμπάργκο που επέβαλε η Δύση στο Ιράν και οι συνεχείς απειλές κατά της χώρας έχουν αποτρέψει τα ταξίδια. Κι έτσι, η επαρχιακή κοινωνία παρέμεινε στην προτουριστική της ηρεμία.

Αν φτάσεις μετά τις δώδεκα, ίσως βρεθεί κάποιος ντόπιος για να ειδοποιήσει τον ιμάμη να έρθει να ανοίξει το Τζαμί της Παρασκευής. Θα περάσει κάμποση ώρα ώσπου να εμφανιστεί ο γέροντας. Κανείς δεν βιάζεται. Ο χρόνος είναι διάσταση που μετριέται με άλλους ρυθμούς στην έρημο. Απόλυτος κυρίαρχος εδώ είναι ο χώρος.