Γκρίτση - Μιλλιέξ, Τρίπολη του Πόντου (1981)
[Βιβλιογραφία]

Η μελετήτρια Τατιάνα Γκρίτση – Μιλλιέξ γράφει στον Πρόλογο ότι παρέδωσε το κείμενό της για την Τρίπολη του Αν. Πόντου (τ. Tirebolu) στη Μέλπω Μερλιέ, του Αρχείου Μικρασιατικών Σπουδών, το 1952. Όμως τότε, δόθηκε επιτέλους η άδεια από την Τουρκική Κυβέρνηση στο ΚΜΣ για να στείλει τους συνεργάτες του στην Καππαδοκία για επιτόπια έρευνα. Το ΚΜΣ έκρινε ότι η έκδοση της Τρίπολης θα δημιουργούσε προβλήματα, λόγω κυρίως του τελευταίου κεφαλαίου του βιβλίου «Έξοδος», που περιγράφει τον εξολοθρεμό 2.500 Ελλήνων Τροπολιτών το 1916-17. Το βιβλίο δεν εκδόθηκε παρά μόνο το 1976. Η συγγραφέας δεν άλλαξε τίποτα από το αρχικό κείμενο «μόνο τη βιβλιογραφία ενημέρωσα» γράφει.

Πρόκειται για επιστημονικά τεκμηριωμένη ιστορική-εθνογραφική μονογραφία για μια μικρή λιμενική πόλη, ανάμεσα στην Κερασούντα και την Τραπεζούντα, κατοικημένη τουλάχιστον από την Ελληνιστική εποχή. Η σπάνια αξία του βιβλίου έγκειται στο γεγονός ότι η μελετήτρια πρόφτασε να καταγράψει «τις αναμνήσεις των ανθρώπων που ζήσανε, μοχθήσανε και διωχτήκανε απ’ αυτή τη γη». Συνολικά 62 πρόσφυγες πρώτης γενιάς, πολλοί από τους οποίους δεν ζούσαν όταν εκδόθηκε το βιβλίο. Τους ευχαριστεί όλους στην Εισαγωγή, σσ. 13-15.

Σχόλια και βιβλιογραφία: στις υποσημειώσεις. Γλωσσάρι σσ. 157-158. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ένθετος εξασέλιδος έγχρωμος χάρτης «Σχεδιάγραμμα της Τρίπολης του Πόντου από τον Μ. Λαγγίδη» κατασκευασμένος το 1950-52.