Lauffray, Halabiyya – Zenobia I (1983)
[Βιβλιογραφία]
Jean Lauffray, Halabiyya – Zenobia, place forte du limes oriental et la Haute-Mésopotamie au VIe siècle I. Les duchés frontaliers de Mésopotamie et les fortifications de Zenobia; T. CXIX, Institut Français d’Archéologie du Proche-Orient, Beyrouth – Damas – Amman, Séries Bibliothèque Archéologique et Historique (Ouvrage publie avec le concours de la Direction Générale des Relations Culturelles, Scientifiques et Techniques et du CNRS, Librairie Orientaliste Paul Geuthner, Paris 1983)
«Πρωτεϊκή μορφή της γαλλικής αρχαιολογίας» χαρακτηρίζει ο Jean-Claude Margueron τον αρχιτέκτονα-αρχαιολόγο Jean Lauffray (1909-2000), ο οποίος εργάστηκε από το 1936 στη Συρία και προσέφερε τεράστιο έργο τόσο στον τομέα των πρώτων επισκοπήσεων και ανασκαφών όσο και στην αποκατάσταση μνημείων, έργων τέχνης κλπ. Είναι ο άνθρωπος που έστησε το πλουσιότατο Αρχαιολογικό Μουσείο στο Χαλέπι (με τις εξαιρετικές προϊστορικές συλλογές από το Μαρί κ.ά.) και διετέλεσε για χρόνια διευθυντής του. Έκανε ανασκαφές στο αρχαίο λιμάνι της Σιδώνας, στον Λίβανο. Μελέτησε σε βάθος τη Μέση Ανατολή κι όταν έληξε η Γαλλική Εντολή στην περιοχή, το 1946, ζήτησε να μείνει στη Συρία για να συνεχίσει το έργο του και να θέσει την αρχιτεκτονική του εμπειρία στην υπηρεσία της Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων της Συρίας, η οποία είχε μόλις δημιουργηθεί.
Θέμα αυτής της δημοσίευσης είναι η αναλυτική περιγραφή του πρωτοβυζαντινού οχυρού «Ζηνοβία», στον Μέσο Ευφράτη, και η τοποθέτησή του στο περιβάλλον της Άνω Μεσοποταμίας. Ο ίδιος ήταν επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας που δούλεψε σε αυτή την ερημιά μετά τη λήξη του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου. Αλλά, καθώς δηλώνεται και στον τίτλο του βιβλίου, ένα μεγάλο μέρος της μελέτης αφορά στην Άνω Μεσοποταμία του 6ου αι. Στην οργάνωση από την πλευρά των Βυζαντινών αυτού του εκτενούς συνοριακού χώρου στο μόνιμα εμπόλεμο σύνορο του Ευφράτη. Ο Lauffray αναλύει και ανασυνθέτει την ευρύτερη περιοχή, χρησιμοποιώντας ως μέθοδο την Ιστορική Γεωγραφία.
Στο τρίτο μέρος του βιβλίου (σσ. 153-200) δημοσιεύονται ιστορικοί και γεωφυσικοί χάρτες, καθώς και η αναλυτική αποτύπωση των αμυντικών έργων και όλων των κτισμάτων του πρωτοβυζαντινού οχυρού. Ακολουθούν φωτογραφικές καταγραφές των ετών 1937-1945 (« Planches » 26 σελ. εκτός σελιδαρίθμησης, σε γυαλιστερό χαρτί). Index σσ. 201-206. Table des matières σσ. 207-208. Table des planches σσ. 209-211. Sommaire σσ. 213-214. Σύνολο σελ. 242 9μεγάλο σχήμα, μαλακό εξώφυλλο)