Tournefort, Κρήτη-Νησιά Αρχιπελάγους (1717, 2003)
[Βιβλιογραφία]
Joseph Pitton de Tournefort, Ταξίδι στην Κρήτη και τις νήσους του Αρχιπελάγους. 1700-1702, Ειρήνη Λυδάκη (επιστ. επιμ., σχόλια), Μάκης Απέργης (μτφρ., σχόλια), Μυρτώ Απέργη (μτφρ.) σειρά Συμβολές στις Επιστήμες του Ανθρώπου (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2003)
Αρχική έκδοση
«Το 1700, ο Γάλλος ιατρός και βοτανολόγος Ζοζέφ Πιττόν ντε Τουρνεφόρ αναλαμβάνει κατ' εντολήν του Γαλλικού Στέμματος ερευνητική αποστολή στην Εγγύς Ανατολή, με σκοπό τη συλλογή φυτών αλλά και πληροφοριών για τον κόσμο της περιοχής. Κατά τη διάρκεια του διετούς ταξιδιού του περιηγείται και περιγράφει -υπό μορφή επιστολών που απευθύνονται στον κόμη ντε Πονσαρτραίν, υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας- τριάντα οκτώ νησιά του Αιγαίου, την Κωνσταντινούπολη και περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, της Αρμενίας και της Γεωργίας, μέχρι τα σύνορα της Περσίας. Οι επιστολές του θα απαρτίσουν το δίτομο έργο Relation d' un voyage du Levant, που εκδόθηκε στο Παρίσι, το 1717, εννέα χρόνια μετά το θάνατό του.
Η παρούσα έκδοση περιέχει τις δέκα πρώτες επιστολές, που είναι αφιερωμένες στην Κρήτη και στα νησιά του Αιγαίου. Για κάθε νησί, ο συγγραφέας αφηγείται λεπτομερώς και μεθοδικά την επίσκεψή του: αναφέρεται στην ιστορία του νησιού, από την αρχαιότητα μέχρι και την εποχή του, αλλά και στη σχετική μυθολογία• μας πληροφορεί για τη διοίκηση και την οικονομία, τη θρησκεία, τα ήθη και έθιμα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, σχολιάζει αξιοπερίεργα περιστατικά και περιγράφει με λεπτομέρειες σπάνια φυτά. Δεν περιορίζεται στην επιστημονική διερεύνηση του εκάστοτε αντικειμένου του, αλλά καταγράφει επίσης με γλαφυρότητα και ζωντάνια, και με τη ματιά ενός γνήσιου τέκνου του Διαφωτισμού, τις εντυπώσεις του από τον κόσμο του ελληνικού Αρχιπελάγους: τους Τούρκους κατακτητές, τους πρώην κυρίαρχους Λατίνους, τους Ορθόδοξους Έλληνες και τον κλήρο αμφοτέρων, τον γυναικείο πληθυσμό και τους κουρσάρους, που όλοι μαζί συνθέτουν ένα πολυποίκιλο και γοητευτικό μωσαϊκό». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα: Εισαγωγή σσ. 7-23, 1η επιστολή: Περιγραφή της νήσου Κρήτης σσ. 25-68, 2η επιστολή: Συνέχεια της περιγραφής της Κρήτης σσ. 69-110, 3η επιστολή: Η παρούσα κατάσταση της Ελληνικής Εκκλησίας σσ. 111-154, 4η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Κιμώλου, Μήλου, Σίφνου και Σερίφου σσ. 155-200, 5η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Αντιπάρου, Πάρου και Νάξου σσ. 201-246, 6η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Δονούσας, Νικουριάς, Αμοργού, Καλογέρου, Κέρου, Σχινούσας, Ηράκλειας, Ίου, Σικίνου, Φολεγάνδρου, Σαντορίνης, Ανάφης και Μυκόνου σσ. 247-318, 7η επιστολή: Περιγραφή της νήσου Δήλου σσ. 319-352, 8η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Σύρου, Θερμιών, Τζιας, Μακρονήσου, Γυάρου, Άνδρου και Τήνου σσ. 353-406, 9η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Χίου, Μυτιλήνης, Τενέδου και Ικαρίας σσ. 407-450, 10η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Σάμου, Πάτμου, Φούρνων και Σκύρου σσ. 451-504. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α΄. Η διαδρομή του Τουρνεφόρ στο Αιγαίο σσ. 506-508, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β΄. Πίνακας των αναφερόμενων από τον Τουρνεφόρ συγγραφέων σσ. 509-521, Πίνακας χαρακτικών σσ. 523-525. Σύνολο σελ. 528.