Δαφνής, Απόστολος Δοξιάδης (1974)
[Βιβλιογραφία]

Ο συγγραφέας, ο οποίος στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στο αρχείο που ταξινόμησε ο Κύρκος Αποστόλου Δοξιάδης, αφηγείται με πολλές λεπτομέρειες και αρκετά κενά, λόγω έλλειψης στοιχείων, τη ζωή μίας μεγάλης προσωπικότητας που έδρασε τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Ο Απόστολος Δοξιάδης ανήκει στον βορειοθρακικό ελληνισμό και στη γενιά εκείνη που έζησε μέρα τη μέρα τις δραματικές περιπέτειες που οδήγησαν στον αφανισμό των ελληνικών πληθυσμών της Βόρειας Θράκης.

Γεννήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου του 1874 στη Στενήμαχο (σήμερα Ασένοβγκραντ), ημιορεινή και αμιγώς ελληνική κωμόπολη της Ροδόπης. Πήγε οικότροφος στα Ζαρίφεια της κοντινής Φιλιππούπολης / Πλόβντιβ, σπούδασε ιατρική στη Βιέννη, επέστρεψε στη Στενήμαχο κι έκανε εκεί οικογένεια με την Ευανθία, κόρη του μεγαλοκτηματία και τραπεζίτη Απόστολου Μεζεβύρη. Το βιβλίο παρακολουθεί ταυτόχρονα τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, που άρχισαν με την αποκοπή της Βόρειας Θράκης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1878 και τη δημιουργία της ημιανεξάρτητης Ανατολικής Ρωμυλίας, η οποία καταλύθηκε πραξικοπηματικά το 1885 και ενσωματώθηκε στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας, ενώ οι διωγμοί σε βάρος των Ελλήνων κορυφώθηκαν το 1906, όταν οι Βούλγαροι εθνικιστές πυρπόλησαν την Αγχίαλο, το κράτος διέλυσε όλες τις ελληνικές κοινότητες, κατέλαβε όλες τις εκκλησίες κι όλα τα σχολεία. Ο Δοξιάδης δεν ακολούθησε το μεγάλο ρεύμα της φυγής. Έμεινε μια δεκαετία ακόμα στη γενέτειρα, έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους –δίνοντας μάλιστα πολύτιμες πληροφορίες στην ελληνική πλευρά για τις προθέσεις των Βουλγάρων– και αναγκάστηκε εντέλει να φύγει για την Αθήνα, όπου είχε ήδη στείλει την οικογένεια, το 1915. Εδώ τελειώνει το πρώτο μέρος του βιβλίου, κεφάλαια Α΄- Δ΄ σσ. 11-79.

Το δεύτερο μέρος, κεφάλαια Ε΄- ΙΒ΄ σσ. 80-192, παρακολουθεί τον μαχόμενο πρόσφυγα, τον ένθερμο πατριώτη, τον επιστήμονα, τον παθιασμένο παιδίατρο, τον εξαίρετο πολιτικό, τον αφοσιωμένο οικογενειάρχη Απόστολο Δοξιάδη στην Ελλάδα του Βενιζέλου, της Μικρασιατικής Καταστροφής, του Μεσοπολέμου. Οι τίτλοι των κεφαλαίων είναι ενδεικτικοί: Ε΄ Στην ελεύθερη Ελλάδα - ο εγκλιματισμός του αλύτρωτου και η εθνική αποθέωση. ΣΤ΄ Μετά την Καταστροφή - το προσφυγικό πρόβλημα και ο άθλος του Ηρακλέους (όταν έγινε υπουργός Περιθάλψεως). Ζ΄ Πρόμαχος των ελληνικών δικαίων στον ευρωπαϊκό στίβο - χρήσιμες εμπειρίες. Η΄ Η προστασία της Μητέρας και του Παιδιού - το μεγάλο πάθος. Θ΄ Υφυπουργός Υγιεινής θεμελιώνει την Κοινωνική Πρόνοια και νομοθετεί την υγειονομική οργάνωση του κράτους. Ι΄ Ένα τέρμα και μία αφετηρία - η συγκέντρωση της ωριμότητας (σε αυτό το κεφάλαιο αναφέρεται και η επίσκεψη στη Στενήμαχο το 1937 «Προσκύνημα στη γη των προγόνων» σσ. 171-173). ΙΑ΄ Ο πατέρας. ΙΒ΄ Η εθνική έξαρση του Σαράντα. Η έξοδος (ο ΑΔ πέθανε στις 10 Ιουλίου του 1942).

Ακολουθούν: Σημειώσεις σσ. 193-214. Βιβλιογραφία σσ. 215-218 και Κατάλογος των εικόνων που συνοδεύουν το κείμενο. Σύνολο σελίδες 224, μαλακό εξώφυλλο.