Maalouf, Οι Σταυροφορίες από τη σκοπιά των Αράβων (1983)
[Βιβλιογραφία]

Αυτό είναι το πρώτο βιβλίο του πολυβραβευμένου Λιβανέζου δημοσιογράφου και μυθιστοριογράφου Αμίν Μααλούφ, ο οποίος γεννήθηκε (το 1949) και μεγάλωσε στη Βηρυτό και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1975, όταν άρχισε ο Εμφύλιος στην πατρίδα του. Με τις Σταυροφορίες του ο Μααλούφ έφερε στο προσκήνιο τον κόσμο της Μέσης Ανατολής, το μεσαιωνικό Λεβάντε, κι έδωσε φωνή σε όλους εκείνους που είχαν μείνει άφωνοι αντιμετωπίζοντας τους Δυτικούς εισβολείς στα εδάφη τους.

Όπως γράφει ο ίδιος ο Μααλούφ στο Προοίμιο: «Αυτό το βιβλίο ξεκινάει από μια πολύ απλή ιδέα: Θέλει να διηγηθεί την ιστορία των σταυροφοριών όπως τις είδαν, τις έζησαν και τις ανέφεραν, από το άλλο στρατόπεδο, οι Άραβες. Το περιεχόμενό του βασίζεται, σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα, στις μαρτυρίες των Αράβων ιστορικών και χρονικογράφων της εποχής. Αυτοί δεν μιλούν για σταυροφορίες, αλλά για φράγκικους πολέμους και εισβολές. Η λέξη που ορίζει τους Φράγκους είναι διαφορετική, ανάλογα με τις περιοχές, τους συγγραφείς και τις περιόδους: Φαράνζ, Φαρανζάτ, Ινφράνζ, Ιφρανζάτ... Για να υπάρξει κάποια ομοιομορφία διαλέξαμε την πιο συχνή ονομασία, αυτή που χρησιμοποιείται ακόμα στις λαϊκές διαλέκτους για να αποκαλούνται οι δυτικοί και κυρίως οι Γάλλοι: Φρανζ [=Φράγκοι].

… Θελήσαμε να γράψουμε όχι μόνο ένα νέο βιβλίο ιστορίας, αλλά, ξεκινώντας από μια άποψη αγνοημένη μέχρι τις μέρες μας, να γράψουμε το "πραγματικό μυθιστόρημα" των Σταυροφοριών, αυτών των δύο ταραγμένων αιώνων που διαμόρφωσαν τη Δύση και τον αραβικό κόσμο και που εξακολουθούν να καθορίζουν ακόμα και σήμερα τις σχέσεις τους».

Το έργο, που έχει τη μορφή ιστορικού μυθιστορήματος, αλλά πρόκειται για μία γοητευτική ιστορική σύνθεση, καλύπτει σε έξι κεφάλαια την περίοδο 1096-1260, 1260-1291. Δυστυχώς, η ελληνική έκδοση δεν ανταποκρίνεται ούτε στη σπουδαιότητα του έργου ούτε στις απαιτήσεις του αναγνωστικού κοινού. Από τα πάμπολλα τυπογραφικά λάθη (αλλά και τη μέτρια μετάφραση) γίνεται φανερό ότι έγινε πολύ βιαστικά και δίχως φροντίδα. Ακόμα και το Μαντζικέρτ στον χάρτη (σσ. 2-3) έχει γραφεί στα ελληνικά «Μαλαζγκέρντ», ενώ στον ίδιο χάρτη το Χαλέπι παραμένει αμετάφραστο, αλλά και στον αρχικό τίτλο του βιβλίου στα γαλλικά (σ. 8) βρήκαμε χοντρό ορθογραφικό λάθος. Όποιος διαβάζει άνετα γαλλικά, αγγλικά ή κάποια άλλη από τις γλώσσες στις οποίες έχει μεταφραστεί το βιβλίο, καλό είναι να αποφύγει την ελληνική έκδοση.