Καλονάρος (έκδ.), To Χρονικό του Μορέως (1940)
[Βιβλιογραφία]
To Χρονικό του Μορέως. To ελληνικόν κείμενον κατά τον κώδικα της Κοπεγχάγης μετά συμπληρώσεων και παραλλαγών εκ του Παρισινού, Πέτρος Π. Καλονάρος («εισαγωγή, υποσημειώσεις, επεξεςργασία»), σειρά Ελληνική Βιβλιοθήκη Αθηνών, (Αρχαίος Εκδοτικός Οίκος Δημ. Δημητράκου Α.Ε., Αθήνα 1940)
Το Χρονικό, γραμμένο τον 14o αιώνα (ίσως μεταξύ 1320-1334) πιθανότατα από κάποιον Έλληνα ‘γασμούλο’ (διγενή ή μιγάδα) είναι η σημαντικότερη πηγή για το Πριγκιπάτο της Αχαΐας / Principatus Achaie, που αναφέρεται και ως Πριγκιπάτο ή Ηγεμονία του Μοριά. Έχει σωθεί σε τέσσερις διασκευές: ελληνικά, αραγωνικά, ιταλικά (Cronaca di Morea) και γαλλικά. Ο Πέτρος Καλονάρος (Νόμια Λακωνίας 1894 - Αθήνα 1959), ιστορικός, λαογράφος, φωτογράφος, καθηγητής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και πολυγραφότατος συγγραφέας, έκανε το 1940 αυτή την αξιοθαύμαστη κριτική έκδοση. Από τότε, αυτή αποτελεί το μοναδικό κείμενο αναφοράς της ελληνικής εκδοχής του πολύτιμου μεσαιωνικού έργου. Χρησιμότατες και οι πραγματολογικές παρατηρήσεις του Καλονάρου, παρότι σε μερικά σημεία είναι πλέον ξεπερασμένες.
Από την πρώτη έκδοση αντιγράφουμε τα στοιχεία που παρατίθενται: «Σελίδες α΄-λβ΄ + 1-400 μετά 64 φωτογραφιών εκ της συλλογής του ιδίου [εκτός σελιδαρίθμησης], όπου και σχετική βιβλιογραφία, καθώς και αναλυτικά περιεχόμενα του κειμένου, λεξιλόγιο, κατάλογος ηγεμόνων και βαΐλων και παρατηρήσεις ποικίλες, ιστορικές, γλωσσικές, φιλολογικές, καθώς και για τη χειρόγραφη παράδοση του έργου.» H έκδοση συμπληρώνεται με ένα διπλωμένο οκτασέλιδο με έγχρωμα χαρτογραφήματα του Βυζαντίου και των Φραγκικών κρατιδίων.
>>>>>> Το Χρονικόν του Μορέως υπάρχει και σε pdf (βαρύ αρχείο, 456 σελίδες) στο http://ia800202.us.archive.org/11/items/tochronokontoumo00kalouoft/tochronokontoumo00kalouoft.pdf
Έχει κυκλοφορήσει και μία νεώτερη έκδοση με προλεγόμενα του Ρένου Ηρ. Αποστολίδη, σσ. I-X (εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα χ.χ.). Παρόλο που πρόκειται για φωτοτυπική ανατύπωση της έκδοσης του 1940, στην οποία προστέθηκαν ίσα-ίσα οι δέκα σελίδες του νέου και δίχως χρονολόγηση Προλόγου (με πάρα πολλά παραθέματα από το ίδιο το κείμενο), δεν αναφέρεται η χρονολογία της πρώτης έκδοσης. Επίσης, δεν έχει πουθενά σημειωθεί ότι το επεξεργασμένο από τον Καλονάρο μεσαιωνικό κείμενο έχει μεταφερθεί αυτούσιο σε αυτή την επανέκδοση –δηλαδή δεν γράφεται πουθενά ότι πρόκειται για φωτοτυπική ανατύπωση. Δεν αναφέρεται, επίσης, ότι έχουν αφαιρεθεί οι 60 φωτογραφίες του Καλονάρου και οι χάρτες, ενώ αναγράφεται ότι έχουν προστεθεί 24 σχέδια του Γιώργου Πανουσόπουλου (ολοσέλιδα, αλλά και αυτά εκτός σελιδαρίθμησης).