Καραμαλής, Κορομηλά, Ο Ίππος στον Ελληνικό Κόσμο 01 (blod 2022)
[Οπτικοακουστικό υλικό]

Το άλογο κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην Ιστορία της Ανθρωπότητας. Από την εξημέρωσή του στην ασιατική στέπα, άνοιξε στον άνθρωπο πρωτοφανείς δυνατότητες κίνησης στον χώρο και απίστευτες ταχύτητες μετακίνησης. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι οι Έλληνες και το άλογο έρχονται μαζί στον χώρο του Αιγαίου στη Μέση εποχή του Χαλκού (γύρω στα 2200-1600 π.Χ.). Και από τότε η γοητεία που ασκεί το ζώο αυτό της στέπας παραμένει έντονη και διαρκής. Αλλά το τεράστιο κόστος συντήρησης ενός αλόγου έξω από το οικοσύστημα της ασιατικής και ευρασιατικής στέπας –καθώς και της δυτικής επέκτασής της στις πεδιάδες πέρα από τα Καρπάθια– σημαίνει ότι η κατοχή του περιορίζεται σε μια αριστοκρατία. Το άλογο γίνεται σύμβολο πλούτου και ισχύος.

---

Αλλά μιλώντας για το άλογο, δεν πρέπει να ξεχνάμε και το «εξώγαμο» τέκνο, τον ημίονο, το μουλάρι, αυτόν τον ακούραστο συνεργάτη των ορεινών πληθυσμών, αλλά και διαρκή σύντροφο και τροφοδότη του Έλληνα στρατιώτη από τους Βαλκανικούς και την Μικρασία μέχρι την Πίνδο και την Αλβανία.

---

Ο Ίππος πρωταγωνιστεί σε όλη την ελληνική μυθολογία και διαπερνά την Ιστορία. Από τον Ίππιο Ποσειδώνα, τον αρματηλάτη Ήλιο-Απόλλωνα, τους μυθικούς Κενταύρους της Θεσσαλίας, τους Διόσκουρους στη Σπάρτη και τους Ιπποδαμαστές της Ιλιάδας, περνάμε στα Ολυμπιακά ιππικά αγωνίσματα, στους ιππείς του Παρθενώνα και την Ιππική του Ξενοφώντα, τον Βουκέφαλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον έφιππο Κύριο ή Ήρωα Ιππέα (γνωστό παλαιότερα σαν «Θράκα ιππέα»), τις ταξιδιωτικές άμαξες, τον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης, την καταπληκτική εκστρατεία του Βελισάριου στην Αφρική με άλογα που μεταφέρθηκαν με πλοία, και τους έφιππους αγίους Γεώργιο, Δημήτριο, Μηνά, Μερκούριο και τους Θεοδώρους.

---

Οι διαρκείς επαφές των Ελλήνων με τους ιππικούς λαούς της στέπας, και η γειτνίαση με τις ιππικές αυτοκρατορίες των Αχαιμενιδών, των Πάρθων και των Σασσανιδών ωθούν τον Ελληνικό Κόσμο να υιοθετήσει πολλές από τις καινοτομίες των λαών αυτών. Οι ιππικές στρατιωτικές ικανότητες εορτάζονται με την καθιέρωση ιππικών αγωνισμάτων και τελετουργιών.

---

Γύρω στα χρόνια του Χριστού ανοίγουν οι εμπορικοί δρόμοι μέσω των λαών της στέπας, που συνδέουν εμπορικά τη Μεσόγειο κι όλη τη Μέση Ανατολή με την Κίνα και την Ινδία. Ο Δρόμος του Μεταξιού. Οι μεγάλες θρησκείες, Βουδισμός, Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και Ισλάμ διαδίδονται πάνω στο άλογο κατά μήκος των εμπορικών δρόμων. Οι ακατάπαυστες μεταναστεύσεις των έφιππων Αλταϊκών νομάδων προς τα δυτικά θα πλήξουν καίρια το Βυζάντιο και θα οδηγήσουν στην εδραίωση του Τουρκικού Κόσμου στην Δυτική Ασία. Ακολουθεί η Άλωση της Κων/πόλεως και σύντομα θα βρεθούν «τα άλογα του Ισλάμ ψηλά στον Δούναβη».

---

Σχεδόν ταυτόχρονα, οι Δυτικοευρωπαίοι χρησιμοποιώντας τις βυζαντινές τεχνικές θαλάσσιας μεταφοράς αλόγων, μεταφέρουν εκατοντάδες άλογα στην Αμερική, όπου οι ιππείς τους θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην κατάκτηση των γηγενών πολιτισμών.

---

Ο ειδικός ρόλος του αλόγου στις ανθρώπινες κοινωνίες κλείνει στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, δηλαδή μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, με την ανάπτυξη της μηχανοκίνησης. Έτσι, στην διάρκεια του δικού μας βίου είχαμε το «προνόμιο» να δούμε το τέλος της ιπποκίνησης, μιας σχέσης που άνοιξε στον άνθρωπο τον χώρο και που καθόρισε τις ιστορικές εξελίξεις για τέσσερις χιλιάδες χρόνια.

---

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Βλέπε και Συνοδευτικό Υλικό: Οπτικοακουστικά, Φωτ κλπ <<<<<<<<<<

>>>>>>>>>>>> Η διάλεξη βιντεοσκοπήθηκε στο Πανόραμα για το blod.gr και προβάλλεται σε δύο οθόνες: μία με κέντρο τον ομιλητή (αριστερή οθόνη) και μία (στα δεξιά) με συγχρονισμένο το power point (με 81 οθόνες εδώ). ΣΥΝΔΕΣΗ: https://www.blod.gr/lectures/ippos-ston-elliniko-kosmo1/