Μαριάννα Κορομηλά, «Γκάγκαροι και Αθήνα» (2021)
[Οπτικοακουστικό υλικό]

Με τίτλο «Γκάγκαροι και Αθήνα» αφηγούμαι μια μικρή ιστορία για τον εθνομάρτυρα προ-προπάππο μου, τον Χατζή Λάμπρο Κόσκορη τον Κορομηλά, ο οποίος ήταν ένας από τους παλαιούς Αρβανίτες της Αθήνας – παλαιούς, διότι ίσως η οικογένειά του να ανήκε στην αρβανίτικη φυλή των Γκαγκαρίν, η οποία εγκαταστάθηκε στο άστυ τον 14ο ή 15ο αιώνα. Παίρνοντας αφορμή από ένα δραματικό οικογενειακό περιστατικό, αναφέρομαι στην ιδεοληψία της «ελληνοποίησης» των Αρβανιτών αμέσως μετά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Ακόμα και τον ίδιο τον Χατζή Λάμπρο, έναν πατέρα επτά παιδιών τον οποίο κρέμασαν οι Τούρκοι το 1826, οι ένθερμοι υποστηρικτές της «καθαρότητας της ελληνικής φυλής» κατάφεραν να του αλλάξουν το αμαρτωλό αρβανίτικο επίθετο, το Κόσκορης, και να τον στείλουν στην αιωνιότητα με το ελληνικό προσωνύμιο του, δηλαδή το παρατσούκλι του, το Κορομηλάς. Όπως και την αρβανίτικη φυλή των Γκαγκαρίν τη μετέτρεψαν σε «μάνταλο, με το οποίο ασφάλιζαν οι παλαιοί Αθηναίοι τις εξώπορτες τους», σβήνοντας κάθε σχέση με την εθνοτική ρίζα μιας ολόκληρης φάρας. Το πολύ σύντομο αφήγημα, μία από τις χιλιάδες οικογενειακές ιστορίες, καταλήγει τη διαπίστωση ότι, 200 χρόνια μετά την έναρξη του Αγώνα του 1821, ήρθε η ώρα για καίριες αποκαταστάσεις της Ιστορίας.