Γκανάς, Μητριά πατρίδα (1981)
[Βιβλιογραφία]

Η Μητριά πατρίδα είναι ένα λιτό, ελλειπτικό και σπαρακτικό αφήγημα. Περιγράφει την προσωπική εμπειρία του Ηπειρώτη συγγραφέα (Τσαμαντάς Θεσπρωτίας 1944- Αθήνα 2024) και της οικογένειάς του που βρέθηκαν, παρά τη θέλησή τους και χωρίς τον πατέρα, το 1948, στις κουμουνιστικές χώρες (πρώτα στην Αλβανία κι ύστερα στα προσφυγικά στρατόπεδα της Ουγγαρίας), και την επιστροφή τους στη μετεμφυλιακή Ελλάδα –και τη ρημαγμένη Ήπειρο– το 1954. Το 1948, ο Μιχάλης ήταν τεσσάρων ετών. Επέστρεψε στα δέκα του, αλλά γράφοντας αυτό το κείμενο χρόνια μετά, ξαναείδε τα πράγματα με τα μάτια εκείνου του παιδιού.
Πολλά χρόνια αργότερα, το 2007, ξαναδιαβάζοντας το δικό του αφήγημα, εν όψει της επανέκδοσής του από τις εκδόσεις Μελάνι (με ζωγραφιές του Πειραιώτη εικαστικού Γιάννη Αδαμάκη), ο Γκανάς ομολογούσε: «Έτσι όπως επανήλθαν μπροστά μου πρόσωπα και καταστάσεις, δεν το κρύβω, συγκινήθηκα. Υπάρχει μια παιδική αθωότητα στο κείμενο και μια δικαιοσύνη, καμιά πρόθεση για απόδοση ευθυνών. Γιατί κανείς δεν βγαίνει αλώβητος από τις μυλόπετρες της Ιστορίας».
Σύνολο σελ. 64 (11 Χ 19) μαλακό εξώφυλλο. Μια εξαιρετική έκδοση.