Ιερομόναχος Ιουστίνος (εκδ. επιμ.), Τα μοναστήρια του Στρυμόνα και της Ροδόπης (2010)
[Βιβλιογραφία]

Ιερομόναχος Ιουστίνος (εκδ. επιμ.), Τα μοναστήρια του Στρυμόνα και της Ροδόπης (2010)

«Όλος ο ιστορικός, αρχαιολογικός και θρησκευτικός πλούτος μιας περιοχής που φιλοξενεί 200 μοναστήρια και εκτείνεται στις δύο πλευρές των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Ιστορία, αρχεία, αρχιτεκτονική, τέχνη, μοναστικός βίος, παρουσιασμένα από ειδικούς αρχαιολόγους και πανεπιστημιακούς, με πλούσια εικονογράφηση και χάρτες. Ένα βιβλίο-τεκμήριο της ικανότητας του μοναχισμού να δίνει έμφαση στην ομοιότητα και την ενότητα των λαών και όχι στην απόσταση και την ετερότητα. Ένας χρήσιμος οδηγός περιήγησης κατά μήκος του Στρυμόνα, από τις εκβολές του έως τη Σόφια, και γύρω από την οροσειρά της Ροδόπης, από τον Νέστο έως τον Έβρο.» Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο.
«Στη δημιουργία και την πολύχρονη εξέλιξη του μοναστηριακού δικτύου του Στρυμόνα και της Ροδόπης συντέλεσαν οι στενές σχέσεις με τον αγιορείτικο μοναχισμό. Επειδή οι μονές του Αγίου Όρους αποτελούν την ευρύτερα αποδεκτή έκφραση του μοναχικού ιδεώδους αλλά και το μακροβιότερο και πιο ανθεκτικό πρότυπό του, επέδρασαν άμεσα ή έμμεσα στην ανάπτυξη και την επιβίωση πολλών από τα μοναστικά ιδρύματα του Στρυμόνα και της Ροδόπης» τόνισε ο ιστορικός Ευάγγελος Χεκίμογλου στην παρουσίαση του βιβλίου.
Αυτός ο προσκυνηματικός ή τουριστικός οδηγός διαιρείται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος «Ανεβαίνοντας τον Στρυμόνα», σσ. 22-169, περιλαμβάνει τις μονές που απαντούν στο ταξίδι από τις εκβολές του διακρατικού ποταμού Στρυμόνα / βουλγ. Στρούμα στο Βόρειο Αιγαίο μέχρι το όρος Βίτοσα / Vitosha, κοντά στη Σόφια, με μικρές παρακάμψεις από την κύρια διαδρομή. Το δεύτερο μέρος «Διασχίζοντας τη Θράκη», σσ. 170-251, περιλαμβάνει τις μονές που απαντούν στο ταξίδι από τα ανατολικά του διακρατικού ποταμού Νέστου / βουλγ. Mesta, την Ξάνθη και τη λίμνη Βιστονίδα μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα και τον διακρατικό ποταμό Έβρο / βουλγ. Μαρίτσα. Από το δέλτα του Έβρου και την Παναγία την Κοσμοσώτειρα η περιήγηση συνεχίζει βόρεια προς το Διδυμότειχο και στη συνέχεια, περνώντας τα κρατικά σύνορα συνεχίζει δυτικά προς την ενδοχώρα της Ροδόπης (το ορεινό συγκρότημα του οποίου οι νότιες πλαγιές αντικρίζουν το Αιγαίο και οι βόρειες τη μεγάλη πεδιάδα της ιστορικής Βόρειας Θράκης με κέντρο την παρεβρίτικη Φιλιππούπολη / Πλόβντιβ) και μέχρι το Παζαρτζίκ, στον δρόμο για τη Σόφια. Τέσσερα μεγάλα μοναστήρια που συνέχισαν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου, ξεχώριζαν ανάμεσα στα ιδρύματα του Στρυμόνα και της Ροδόπης. Στην Ανατολική Μακεδονία: η Εικοσιφοίνισσα, στο Παγγαίο όρος (10ος αι.) και ο Τίμιος Πρόδρομος, έξω από τις Σέρρες (13ος αι.), και δύο μεγάλα μοναστικά ιδρύματα της Νότιας Βουλγαρίας, η Μονή Ρίλα (10ος αι.), κοντά στον άνω ρου του Στρυμόνα, και η Παναγία η Πετριτζονίτισσα, γνωστή ως Μπάτσκοβο / Bachkovo (11ος αι.), στις βόρειες υπώρειες της Ροδόπης. 
Το βιβλίο έχει το σχήμα των πρακτικών τουριστικών οδηγών (μακρόστενο 22 Χ 13 εκ) και ακολουθεί την ανάλογη δομή (χωριστά χρώματα ανά περιοχή, πολλές αλλά πολύ μικρές φωτ, άλλες πολύ καλές κι άλλες εντελώς ερασιτεχνικές, όπως αυτές που δείχνουν ομάδες προσκυνητών). Σύνολο σελ 256.