Εκβολές Δνείστερου – Δνείπερου και αρχαιοελληνικές πόλεις
[Χάρτες]
Είδος
Δνείστερος 1.362 χλμ μήκος, διαρρέει τη Μολντόβα (Μολδαβία) και τη δυτική Ουκρανία. Αρχαία ελληνική ονομασία Τύρας, βυζαντινή Δάναστρις, στα νεότερα χρόνια οι Έλληνες τον ονόμαζαν και Νίστρο (από το ρωσικό Nistru). Οι Μολδαβοί και οι Ρουμάνοι τον λένε Dniester, οι Ουκρανοί Dnestr. Εκβάλλει στο Dnestrovs'kyy Lyman (Ουκρανία). Εδώ, οι Μιλήσιοι ίδρυσαν την Τύρα γύρω στα 550 π.Χ. και λίγο αργότερα το Νικώνιον.
Δυτικός Μπάγκ ή Μπούγκ 856 χλμ. μήκος, διαρρέει την Ουκρανία. Αρχαία ελληνική ονομασία Ύπανις. Μετά το 1991, η επίσημη ονομασία του είναι: Zakhidnyy Buh (Ουκρανία), Zakhodni Buh (Μπελορούσια) και Zapadnyy Bug (Ρωσία). Στις εκβολές του, στον κόλπο του Δνείπερου, οι Μιλήσιοι έχτισαν την Ολβία στις παρυφές της σκυθικής στέπας γύρω στα 630-610 π.Χ., μία από τις αρχαιότερες και ισχυρότερες πόλεις-κράτη του Εύξεινου. Η διάστικτη περιοχή (με κόκκινες μικρές βούλες) γύρω από την αρχαία Ολβία είναι μία συμβατική ένδειξη της ευρύτατης «χώρας», επικράτειας, που ανήκε στην Ολβία. Έχουν αποκαλυφθεί κατάλοιπα δεκάδων οικισμών: ψαροχώρια, μικρές αγροτικές κωμοπόλεις κι αγροκτήματα.
Δνείπερος 2.285 χλμ μήκος. Αρχαία ελληνική ονομασία Βορυσθένης, βυζαντινή Δάναπρις. Διαρρέει εδάφη της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ρωσικά ο ποταμός ονομάζεται Dnyapro), της Μπελορούσιας (όπου ονομάζεται Dnieper) και της Ουκρανίας (Dnepr) και εκβάλλει στον βαθύτατο κόλπο Dniprovs'kyy Lyman (Ουκρανία), έναν από τους μεγαλύτερους και πιο κατεστραμμένους υδροβιότοπους της Ευρώπης, στα βορειοδυτικά της χερσονήσου της Κριμαίας. Στην είσοδό του βρίσκεται η νήσος Βορυσθενίτις, ο Άγιος Αιθέριος των Βυζαντινών (ουκρανικό Μπερεζάν).
Σημειώνεται και ο «Αχίλλειος Δρόμος», μία μακρύτατη αμμουδερή λουρίδα στον αρχαίο Καρκινίτη κόλπο, ανάμεσα στην ουκρανική στεριά και τον αυχένα απ’ όπου αρχίζει η χερσόνησος της Κριμαίας (βλ και Χάρτη: Η χερσόνησος της Κριμαίας).
Με αστερίσκο σημειώνονται και οι μεγάλες σύγχρονες ουκρανικές πόλεις: Οδησσός (Οντέσσα), Νικολάγιεβ και Χερσών, που ιδρύθηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα από την τσαρίνα Αικατερίνη τη Μεγάλη και υπήρξαν κέντρα του νεότερου παροικιακού Ελληνισμού μέχρι την Επανάσταση των Μπολσεβίκων.