Ξενοφών, Κύρου παιδεία
[Βιβλιογραφία]

Ο ιστορικός Ξενοφώντας γεννήθηκε και πέθανε στην Αττική (περ. 430 π.Χ – περ. 355 π.Χ.) και υπήρξε μαθητής του Σωκράτη. Ήταν ικανός στρατιώτης και συμμετείχε σε ένα μισθοφορικό σώμα Ελλήνων (οι επονομαζόμενοι «Μύριοι») στην εκστρατεία που πραγματοποίησε ο Κύρος ο Νεότερος (δευτερότοκος γιος του Πέρση βασιλέα Δαρείου Β΄) εναντίον του νόμιμου βασιλιά και αδελφού του Αρταξέρξη. Το γνωστότερο έργο του, η Κύρου ανάβαση ή Κάθοδος των Μυρίων, περιγράφει αυτή την εκστρατεία, κυρίως δε την περιπετειώδη πορεία των «Μυρίων» στον δρόμο της επιστροφής, όταν σκοτώθηκε ο Κύρος κι έπρεπε να εγκαταλείψουν το ταχύτερο τα εδάφη της Αυτοκρατορίας του Αρταξέρξη.

Η Κύρου παιδεία αποτελείται από οκτώ βιβλία, στα οποία η εκπαίδευση του Κύρου Β΄ –πρόκειται για τον Κύρο τον Μέγα, ιδρυτή της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας (6ος αι. π.Χ.)–, καταλαμβάνει μόνον ένα τμήμα του πρώτου βιβλίου, ενώ το σύνολο του έργου ασχολείται με τη νεανική ηλικία του Κύρου, την άνοδό του στον θρόνο, την κατάκτηση της Ασίας και τον τραγικό θάνατό του. Ο Ξενοφών αποφεύγει τα ιστορικά γεγονότα: στην ουσία χρησιμοποιεί ως πρότυπο τον Κύρο και, συνδυάζοντας πλήθος από παρατηρήσεις σχετικά με την άσκηση της πολιτικής και της στρατιωτικής εξουσίας, περιγράφει τα χαρακτηριστικά ενός ιδανικού ηγεμόνα.

Το έργο αναφέρεται και ως Κύρου Παιδείας. [ΒΚ, 2012]