Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις
[Βιβλιογραφία]
Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις
Αρχική έκδοση
Η Ελλάδος περιήγησις (έργο μνημειακής τοπογραφίας, με πολλές αναφορές στη μυθολογία και τις αρχαίες τελετουργίες, γραμμένο τον 2ο μ.Χ. αι.) αναπτύσσεται σε δέκα βιβλία. Το καθένα από αυτά είναι αφιερωμένο σε μία περιοχή της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου: Βιβλίο 1, Ἀττικά (η Αθήνα, ο Πειραιάς και πολλοί από τους δήμους της Αττικής). Βιβλίο 2, Κορινθιακά. Βιβλίο 3, Λακωνικά. Βιβλίο 4, Μεσσηνιακά. Βιβλίο 5, Ἠλιακῶν Α΄ και Βιβλίο 6, Ἠλιακῶν Β΄ (με εκτενή περιγραφή του Ιερού της Ολυμπίας). Βιβλίο 7, Ἀχαϊκά. Βιβλίο 8, Ἀρκαδικά. Βιβλίο 9, Βοιωτικά. Βιβλίο 10, Φωκικά, Λοκρῶν Ὀζόλων (με εκτενή περιγραφή του Ιερού του Απόλλωνος στους Δελφούς). Το έργο σώζεται ακέραιο.
Ο σερ Τζέιμς Τζωρτζ Φρέιζερ (Sir James George Frazer), που μετέφρασε το έργο στα αγγλικά (τόμος Α΄ Macmillan, 1898), συνοψίζοντας τη σημασία της Περιήγησης, έγραψε: Χωρίς τον Παυσανία τα ερείπια της Ελλάδας θα ήταν κατά μέγα μέρος λαβύρινθος χωρίς μίτο, αίνιγμα χωρίς λύση. Τα βιβλία του παρέχουν τον μίτο για τον λαβύρινθο, τη λύση για πολλά αινίγματα. Το δεκάτομο έργο θα διαβάζεται και θα μελετάται όσο η αρχαία Ελλάδα θα εξακολουθεί να έλκει την προσοχή και να ξυπνά το ενδιαφέρον του ανθρώπινου γένους.