Παπαθεοδώρου, Μέτρες, Σωζούπολη, Γέφυρα (1991)
[Βιβλιογραφία]

Ο πανάξιος κληρικός Εμμανουήλ Παπαθεοδώρου συγκέντρωσε ό,τι υλικό μπορούσε να βρει, γραπτές πηγές και κειμήλια, από τον προσφυγικό κόσμο της μικρής κωμόπολης Γέφυρας. Πρόκειται για το παλαιό Τοψίν, ένα τσιφλίκι με μικρό οικισμό 25 χλμ Δ της Θεσσαλονίκης που δέχτηκε δύο ομάδες Θρακιωτών προσφύγων: το 1924 πρόσφυγες από την Τσατάλτζα / τ. Çatalca (την οποία επισήμως οι Έλληνες ονόμαζαν Μέτρες και εκκλησιαστικά Μέτραι) και το 1926 πρόσφυγες από τη Σωζόπολη / βουλγ. Sozopol, πανάρχαια ελληνική πολιτεία στις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Μαζεύει, λοιπόν, το υλικό και γράφει αυτό το μικρό βιβλιαράκι με κύριο θέμα την ιστορία των Μετρών (Τσατάλτζας) και των Μετρινών σσ. 3-51 και των Σωζοπολιτών σσ. 52-96, δίνοντας και στοιχεία για την ανάπτυξη του προσφυγικού πλέον Τοψίν, το οποίο μετονομάστηκε Γέφυρα στις 31/8/1926.

Το έργο του πρωτοπρεσβύτερου, ερασιτεχνικό και σε πολλά σημεία απλοϊκό, δεν είναι μόνο μια συγκινητική και αξιέπαινη προσπάθεια. Το πρωτογενές υλικό που είχε στη διάθεσή του ήταν πολύτιμο και αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο ρέκτης κληρικός –αν και δεν έχει προσφυγική καταγωγή– είχε απόλυτη συνείδηση της σπουδαιότητάς του. Εξάλλου, τον καιρό εκείνο, ζούσαν ακόμα Πρόσφυγες της πρώτης γενιάς. Ήταν οι άνθρωποι που έφεραν μαζί τους σπουδαία κειμήλια από την Πατρίδα και τα κατέθεσαν στην εκκλησία. Κυρίως οι Μετρινοί, οι οποίοι εγκατέλειψαν για πάντα την Τσατάλτζα. Οι μαυρόασπρες φωτ είναι κακοτυπωμένες σε αυτή την ιδιωτική έκδοση. Όλα ερασιτεχνικά, αλλά εξαιρετικής σπουδαιότητας.

Σύνολο σελ 106 (20,5 Χ 14) χαρτόδετο.