Μαρμαρονήσια

Το Αρχιπέλαγος των Μαρμαρονήσων (τ. Güney Marmara adaları) είναι ένα νησιωτικό σύμπλεγμα στη δυτική πλευρά της ψαρομάνας Προποντίδας / Θάλασσας του Μαρμαρά, ανάμεσα στα μικρασιατικά και τα θρακικά παράλια και σε μικρή απόσταση από τη χερσόνησο της Αρτάκης / χερσόνησο της Κυζίκου, την αρχαία Αρκτόννησο. Αυτός «ο ελληνικότερος μικρόκοσμος του ελληνισμού της Μικράς Ασίας» αποτελείται από πολλά νησιά, νησάκια και βραχονησίδες. Τέσσερα από τα νησιά είναι κατοικημένα: το Μαρμαρονήσι ή και Μαρμαράς (αρχαία Προκόννησος, τ. Marmara Adası), το μεγαλύτερο από τα νησιά του Αρχιπελάγους, η Κούταλη (τ. Ekinlik Adası), η Αφισιά (αρχαία Οφιούσα, τ. Avşa Adası), και η Αλώνη (αρχαία και βυζαντινή Αυλωνία, τ. Paşalimanı Adası). Σε αυτό το μέγα πέρασμα των ψαριών που κατέβαιναν κοπαδιαστά από τη Μαύρη Θάλασσα, οι Έλληνες νησιώτες ήταν κατεξοχήν ναυτικοί «εκ ναυτικών, εξ απαλών ονύχων»: ψαράδες, βαρκάρηδες και καϊκτσήδες, καραβοκύρηδες και καπεταναίοι, καραβομαραγκοί, ιχθυέμποροι. Στο Μαρμαρονήσι, όμως, που έδωσε και το όνομά του σε όλη την Προποντίδα, υπάρχει πλούσια φλέβα λευκού μαρμάρου· πρώτοι το ανακάλυψαν και το εκμεταλλεύτηκαν οι Ίωνες που αποίκησαν την κοντινή Κύζικο τον 7ο π.Χ. αιώνα.