Ακ Νταγκ Ματέν

Από το βιβλίο του Αν. Οικοκονομίδη, Γεωγραφική περιγραφή της Eπαρχίας Χαλδίας και των παρ’ αυτήν πόλεων (Τραπεζούντα 1905) στο κεφάλαιο «Μεταλλεία» σσ. 60-61: Μεταλλείον Άκ-δαγ (Λευκόν όρος). Το Μεταλλείον Άκ-δαγ κείται εν των νομώ [το Βιλαέτι] Αγκύρας. Είναι έδρα υποδιοικητού, έχει 400 Ορθοδόξους οικίας, τρεις ναούς «Άγ. Νικόλαος, Άγ. Χαράλαμπος, Άγ. Γεώργιος» με πέντε ιερείς και Σχολαρχείον.

Χωρία του μεταλλείου τούτου είνε: Τοκούζ οικίας 70, Εβτζή 40, Γαραπίρ 80, Τσιχριτζή 15, Τσιλφαλού 40, Πόσ-σουϊκ 60, Πάσ-Τσατάχ 50, Άκ-τας 40, Χαλχατζή 60, Κιουλλήκ με δύο ενορίας 80 [οικίες], Χοπούτζ 15, Παγδζε-δζήκ 35, Σεκή-γασιν 40, Γουλλού-πογάρ 30, Γαράδζερε 30, Σαχνά-δερεσί 40, Τουργούτ 15, Τεκέ-κουνεϊν 18. Έκαστον των Ορθοδόξων τούτων χωρίων έχει ναόν, ιερέα και δηματικόν σχολείον. Το μεταλλείον τούτο έχει πολλά ανεκμετάλλευτα μεταλλεία.