Πρώτη Πριγκηποννήσων / Κιναλίαντα

Τόσο κοντά στην Πόλη (ούτε τρεις ώρες με τη βάρκα) και τόσο μακριά από το κέντρο της αυτοκρατορικής εξουσίας, αυτό το λιλιπούτειο νησάκι (1,3 τετρ. χλμ), το βορειότερο και μικρότερο από τα κατοικημένα Πριγκηπόννησα, έζησε το δράμα έκπτωτων Βυζαντινών ηγεμόνων και ταπεινωμένων στρατηγών, που πέρασαν τις τελευταίες ημέρες του βίου τους στην απομόνωση της Πρώτης. Ο πιο γνωστός ανάμεσά τους ήταν ο, ηττημένος στο Μαντζικέρτ, Ρωμανός Δ΄ ο Διογένης. Για να μην τον θανατώσουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι στην Βασιλεύουσα, τον τύφλωσαν και τον έστειλαν στη Μονή του Χριστού, το μοναστήρι που ο ίδιος είχε ιδρύσει σε έναν περίοπτο λόφο της Πρώτης. Ερημητήρια και μοναστηράκια είχε το νησί. Αλλά τα πάντα, ακόμα και τα λατομεία, ανήκαν ως τις αρχές τουλάχιστον του 19ου αιώνα στη Μονή του Χριστού, η οποία –ανακαινισμένη– δεσπόζει ακόμα στο τοπίο και αντικρίζει από μακριά τις άλλες τρεις μονές τις αφιερωμένες στη Μεταμόρφωση του Χριστού Σωτήρος: μία σε κάθε κορυφή των κατοικημένων νησιών του μικρού μαρμαρινού αρχιπελάγους.

Τα καλοκαίρια το «ερυθρονήσι» (Κιναλίαντα), που εδώ και δεκαετίες έχει γίνει το πιο δημοφιλές θέρετρο της Αρμενικής Κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, υποδέχεται πάνω από 15.000 Αρμένιους παραθεριστές.