Καρδάσης, Έλληνες στη Ν. Ρωσία 1775-1861 (1998)
[Βιβλιογραφία]
Βασίλης Καρδάσης, Έλληνες ομογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1998)
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Απαρχή αυτής της μελέτης για τον ελληνισμό της νότιας Ρωσίας είναι το τέλος του 18ου αιώνα, η φάση κατά την οποία η Ρωσία προσαρτά τα εδάφη του νότου που βρέχονται από τη Μαύρη Θάλασσα μετά τους νικηφόρους πολέμους του 1769-74 και του 1787-91 εναντίον της Τουρκίας. Όριό της είναι η χρονιά της Χειραφέτησης, το 1861, όταν καταργείται το καθεστώς της δουλοπαροικίας. Σ’ αυτή την περίοδο, όπου το εμπόριο των σιτηρών αναπτύσσεται ραγδαία μέσω των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, εδραιώνεται και η ελληνική παρουσία.
Η οικονομική ανάπτυξη της νότιας Ρωσίας στηρίχθηκε σχεδόν αποκλειστικά στο στάρι. Εδώ βρίσκεται η ρίζα της παραμονής του παροικιακού ελληνισμού στη περιοχή, εδώ και οι αιτίες της κοινωνικής και οικονομικής ανάδειξής του σε ισχυρή πληθυσμιακή κοινότητα ανάμεσα στους εποίκους της Νέας Ρωσίας. Η ανίχνευση της παρουσίας και της δράσης των ελλήνων ομογενών δεν μπορεί να παρακάμψει ούτε την οικονομική βάση ούτε το κοινωνικό περιβάλλον των τόπων υποδοχής. Η οικονομική βάση που συνιστά το εμπόριο σιτηρών μπορεί να εξηγήσει την ανεπτυγμένη οικονομική οντότητα των ομογενών, ενώ το κοινωνικό περιβάλλον επιτρέπει να ερμηνευθούν συλλογικές συμπεριφορές και νοοτροπίες και να επιμεριστούν οι ρόλοι των διαφορετικών κοινωνικών στρωμάτων ανάμεσα στα μέλη της ομογενειακής κοινότητας».
Περιεχόμενα:
Εισαγωγή σσ. 15-27. Κεφάλαιο πρώτο: Ο τόπος σσ. 29-39. Κεφάλαιο δεύτερο: Ο αποικισμός σσ. 41-76. Κεφάλαιο τρίτο: Οδησσός σσ. 77-96. Κεφάλαιο τέταρτο: Αγροτική παραγωγή – Μεταφορές σσ. 97-114. Κεφάλαιο πέμπτο: Συγκρότηση ελληνικών εμπορικών δικτύων σσ. 115-148. Κεφάλαιο έκτο: Ανάπτυξη εμπορίου σιτηρών σσ. 149-194. Κεφάλαιο έβδομο: Εμπορικοί οίκοι και επιχειρήσεις Ελλήνων σσ. 195-236. Παραρτήματα σσ. 237-278. Σημειώσεις σσ. 279-334. Πηγές σσ. 335-336. Βιβλιογραφία σσ. 337-347. Πηγές εικονογράφησης σ. 349. Ευρετήριο κυρίων ονομάτων σσ. 351-360. Ευρετήριο τοπωνυμίων σσ. 361-365.
Σύνολο σελ. 366 και ένα δεκαεξασέλιδο με χάρτη κι άλλο εικονογραφικό υλικό εκτός σελιδαρίθμησης, ανάμεσα στις σελ. 96-97.