Λιούις, Ασσασίνοι (2000)
[Βιβλιογραφία]

Το βιβλίο του Μπέρναρντ Λιούις, το οποίο προλογίζει για την ελληνική έκδοση ο ιστορικός Αλέξης Γ. Κ. Σαββίδης, είναι γραμμένο το 1967. Το έργο ερευνά το πολιτικοθρησκευτικό κίνημα των Ασσασίνων, το όνομα των οποίων αποτελεί στις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες, συνώνυμο της έννοιας «δολοφόνος» και συνήθως «ψυχρός δολοφόνος». Στην πραγματικότητα, οι Ασσασίνοι ήταν ένα μυστικιστικό και εξτρεμιστικό ισλαμικό τάγμα που έδρασε στη Μέση Ανατολή (με επίκεντρο τη Συρία) την περίοδο μεταξύ του 11ου και του 13ου αι. Στόχος του ήταν η επιβολή της κοσμοθεωρίας του μέσω του τρόμου: τα μέλη του δολοφονούσαν δημόσια ομόθρησκους, αλλά αλλόδοξους Μουσουλμάνους (Σουνίτες), ή αλλόθρησκους (Χριστιανούς, κυρίως Σταυροφόρους) ηγέτες της περιοχής. Πίστευαν ότι με αυτό τον τρόπο θα αποσταθεροποιούσαν ακόμα περισσότερο τα καθεστώτα της Μέσης Ανατολής, διευκολύνοντας την επικράτηση του τάγματός τους.

Στην καταληκτική του παράγραφο ο Λιούις αφήνει να διαφανεί ότι η διαδρομή από τους Ασσασίνους φτάνει ως τις μέρες μας. «Το υπόγειο ρεύμα της μεσσιανικής ελπίδας και της επαναστατικής βίας που τους είχε δώσει την αρχική ώθηση συνέχισε να κυλά· τα ιδανικά και οι μέθοδοί τους βρήκαν πολλούς μιμητές. Γι’ αυτό και οι μεγάλες αλλαγές της εποχής μας έχουν γεννήσει νέες αιτίες θυμού, νέα όνειρα για εκπλήρωση και νέα όπλα επίθεσης».

Η σπανιότητα παρόμοιων έργων μεσανατολικής μεσαιωνικής ιστορίας στην ελληνική βιβλιογραφία, καθιστά το βιβλίο ιδιαίτερα χρήσιμο· τα ενδιαφέροντα εισαγωγικά στοιχεία που παραθέτει ο Σαββίδης και το γλαφυρό ύφος του Λιούις, ενός από τους γνωστότερους κι εγκυρότερους ιστορικούς της Μέσης Ανατολής, καθιστούν την ανάγνωση εύκολη κι ευχάριστη.

Περιεχόμενα: Αλέξης Γ. Κ. Σαββίδης, Προλογίζοντας. 1. Η ανακάλυψη των Ασσασίνων. 2. Οι Ισμαηλίτες. 3. Το Νέο κήρυγμα. 4. Η αποστολή στην Περσία. 5. Ο Γέρος του Βουνού. 6. Σκοποί και μέσα. Σημειώσεις. Συγκεντρωτικός πίνακας όλων των χρονολογιών που συναντώνται στο κείμενο. Ευρετήριο.