Κορομηλά, Ταξιδεύοντας στον χώρο και τον χρόνο: Ιορδανία 05 (1988): Ραμπάμπα
[Οπτικοακουστικό υλικό]

Ταξιδεύοντας πάνω στη χορδή της μονόχορδης ραμπάμπα, ταξιδεύοντας από κλίμακα σε κλίμακα πάνω στα μακάμια της Ανατολής και στις χορδές του πολύχορδου κεμεντζέ. Μια συζήτηση με τον Ρος Ντέιλι

Σε αυτή την πέμπτη ραδιοφωνική εκπομπή για την Ιορδανία κάνουμε ένα μεγάλο ταξίδι στον κόσμο της ραμπάμπα, του πατροπαράδοτου μουσικού οργάνου που παίζεται με δοξάρι, κι ακούγεται με παραλλαγές από τα ενδότερα της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι το Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία. Ταξιδεύουμε στον κόσμο του απολύτως απαραίτητου, τον κόσμο του πολιτισμού της ερήμου και της άγονης στέπας, αλλά και του ισλαμικού μυστικισμού (χάρη στον μεγάλο Πέρση ποιητή Σα’αντί / Sa’adi, π. 1190-1198, που έγραψε το «Γκιουλιστάν» ή «Η αυτοκρατορία των ρόδων»).

---

Ο Ιρλανδός μουσικός και συνθέτης, οργανοπαίκτης, μελετητής της μουσικής παράδοσης και ταξιδευτής, Ρος Ντέιλι (Ross Daly), περιγράφει το διαδεδομένο στη Μέση Ανατολή τοξωτό όργανο και αναφέρεται στα υλικά από τα οποία κατασκευάζεται (καρύδα, κολοκύθα, ξύλο, δέρμα, τρίχες αλόγου κ.ά.). Μιλάει για τις διαφορές της μονόχορδης ή δίχορδης ραμπάμπα των Βεδουίνων από την τρίχορδή ή τετράχορδη, για τις διαφορές από τόπο σε τόπο (Ιορδανία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Μαρόκο), αλλά και για τις διαφορές του τετράχορδου περσικού κεμεντζέ από την πολίτικη ή την ποντιακή και την κρητική λίρα και τονίζει τις μεταξύ τους διαφορές. Μας πάει μέχρι την Κίνα και τη Μογγολία, μολονότι διαπιστώνει ότι σχεδόν κανείς δεν παίζει πλέον ερασιτεχνικά τη ραμπάμπα, διότι η τηλεόραση την έχει εξοβελίσει (διαπιστώσεις του 1988!). Και, πριν ξαναγυρίσει η συζήτηση στη ραμπάμπα, εξηγεί ότι ο κεμεντζές (που δονεί τους Πόντιους) είναι περσικό όργανο και περσική λέξη: κεμέν είναι το δοξάρι στα περσικά.

---

>>>>>>>>>>>>>>>> Προσοχή. Ο ήχος (φωνές και μουσικές) έχουν υποστεί μια σχετική αλλοίωση. Είναι λόγω της ερασιτεχνικής αντιγραφής που έγινε την ώρα της μετάδοσης από το ραδιόφωνο. Κι αν στον λόγο δύσκολα το αντιλαμβάνεται κανείς, εκτός αν γνωρίζει τις φωνές οπότε μπορεί να το διαπιστώσει, θα το καταλάβει αμέσως από την αλλοίωση που έχει υποστεί ο «Ερωτόκριτος» (απόσπασμα από το πασίγνωστο μακρύ κρητικό τραγούδι).

---

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Στο Συνοδευτικό Υλικό θα βρείτε συνδεδεμένες και τις άλλες τέσσερις εκπομπές του 1988 για την Ιορδανία, διάφορες φωτ (ακόμα και από το ταφικό μνμείο του Πέρση ποιητή Σα’αντί στο Σιράζ) κ.ά.