Καββαδίας, Του Πολέμου, Στο άλογο μου (1987)
[Βιβλιογραφία]

Από την παρουσίαση του βιβλίου από τις εκδόσεις Άγρα: Τα δυο μικρά αυτά πεζά δημοσιεύτηκαν, το πρώτο, στην εφημερίδα Αυγή (28.19.1975), και, το δεύτερο, στον τόμο Το Θαύμα της Αλβανίας απ' τη σκοπιά της ΙΙΙ Μεραρχίας του Ξένου Ξενίτα, Αθήνα 1945. Το Του Πολέμου [σσ. 9-32], που φέρει ημερομηνία 3 Ιανουαρίου 1969, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τη συνάντηση με έναν αρβανίτη Τόσκο που έδωσε καταφύγιο στον αφηγητή, στα βουνά της Αλβανίας, στον πόλεμο: "[…] Δώσαμε τα χέρια. Γύρισε τις πλάτες κρατώντας το κόνισμα και χάθηκε πίσω από τα δέντρα. Έσυρα τα χαλινάρια και ξεκινήσαμε. Μπροστά, στο ένα τσιγκέλι του σαμαριού, κρεμόταν ένα ταγάρι κριθαρίσια παξιμάδια. Πήρα δύο κι άρχισα να τραγανίζω… Πού αρχνάει ο μύθος, πού φτάνει την αλήθεια, πού η αλήθεια κόβει το μύθο… πού τελειώνει… πού ξεπερνάει… Με τέτοιο τροπάρι, στις δύο είχα φτάσει στο Δέλβινο.". Το Στο άλογό μου [σσ. 35-39], που γράφτηκε στο Κούδεσι, τον Μάρτιο του 1941, είναι μια σύντομη τρυφερή αποστροφή, ένας μελαγχολικός κουβεντιαστός μονόλογος, στο άλογο που τον συνόδευε στον πόλεμο στην Αλβανία : "Τα χέρια μου έχουνε σκληρύνει από τα λουριά σου, κι η ψυχή μου από άλλη αιτία. Όμως πρέπει. Αισθάνομαι την ανάγκη. Γι' αυτό θα σου γράψω. […] Ίσως για πρώτη φορά έβλεπα άλογο από τόσο κοντά. Τ' άλογα που είχα δει στη ζωή μου ήτανε στα τσίρκα, που τα δουλεύανε κοζάκοι, και στις κούρσες, που τα παίζαν οι άνθρωποι. "…

Η έκδοση αυτή, που αποτελεί την πρώτη έκδοση [των δύο κειμένων] σε βιβλίο, συνοδεύεται από 8 φωτογραφίες του ποιητή και μία βιογραφική αφήγηση για τα πρώτα χρόνια του ποιητή γραμμένη από την Τζένια Καββαδία [σσ. 49-58].

Προσθέτουμε τις παρακάτω επεξηγήσεις, που θα βοηθήσουν τον αναγνώστη. Κατά τα δύο πεζά αναφέρονται στον πόλεμο της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδας (1940-1941) μέσω της Βορείου Ηπείρου / Νοτίου Αλβανίας. Ο Καββαδίας (1910-1975) βρέθηκε εκεί με την ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού, που κατέλαβε την περιοχή της Χειμάρρας (ή Χιμάρας, αλβανικά Himarë ή Himara) στις 22 Δεκ. του 1940 και την κράτησε μέχρι τη γερμανική εισβλή το 1941. Το Κούδεσι, που αναφέρεται στο Άλογο, είναι ένα από τα επτά χωριά που συγκροτούν την ορεινότατη αλλά παράκτια περιοχή της Χειμάρρας. Το Δέλβινο / αλβανικά Delvinë‎, είναι η έδρα ενός μειονοτικού Δήμου στα σύνορα Αλβανίας-Ελλάδας και στην ενδοχώρα της ακτής του Ιονίου, όπου η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού το 1940 ήταν Έλληνες. Ο Καββαδίας γύρισε από το Αλβανικό μέτωπο «από τους τελευταίους με τα πόδια, ταλαιπωρημένος, αδύνατος, τρώγοντας ό,τι του ’διναν οι νοικοκυρές στα χωριά απ’ όπου περνούσε» γράφει η Τζένια Καββαδία στο Βιογραφικό.

Τα κείμενα είναι συγκλονιστικά.