Διδασκάλου, Καστοριά, πατρίδα μου (1976)
[Βιβλιογραφία]

Δυο αποσπάσματα από την παρουσίαση του βιβλίου από το «Καστοριά 365» [https://kastoria365.gr/], το οποίο επανεκδόθηκε το 2002 από τις εκδόσεις Ανατολικός: «Στο έργο της Ιφιγένειας Διδασκάλου [1916-2016] πρωταγωνίστρια είναι η πόλη, οι άνθρωποι, τα ήθη, τα έθιμα, οι τοποθεσίες, τα αρχοντικά, οι ασχολίες, οι γιορτές, τα πανηγύρια, οι παραδόσεις, οι ιστορίες των ανθρώπων και η ιστορία του τόπου. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ταξιδεύουμε πίσω στο χρόνο… Ακολουθούμε τη διαδρομή της ιστορίας και συναντάμε τα καράβια. Τότε που χόρταινε ψάρια ο κόσμος και οι ψαράδες καλοπερνούσαν. Γιατί στην Καστοριά, ‘γιά ψαράς, γιά γουναράς’, το λέει άλλωστε και η παροιμία. Οδηγούμαστε στον δρόμο του Άη Σπυρίδωνα, που ο καστοριανός θρύλος θέλει τον Άγιο να έχει ζήσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην Καστοριά κι ότι σε αυτήν πέθανε. Και από τον δρόμο του Άη Σπυρίδωνα συναντάμε τα φανάρια, τα φανάρια που πέθαναν, όταν το μαγικό κουμπί του ηλεκτρικού διακόπτη σήμανε τέλος. Τα νέα κορίτσια της εποχής ασχολούνται με αφιερώσεις αναμνηστικές σε λευκώματα, για να βεβαιώσουν την παντοτινή τους φιλία.

Προξενιά, η μπάμπω, οι μουστόπιτες, τα μπιστρόφια, ο αργαλειός, το οικογενειακό νυχτέρι, οι παλιοί ραφτάδες, όπως ο γέρο Βαγγέλης ο Πανταζής, το δημοτικό τραγούδι, οι Καστοριανές γιάτρισσες και η γούνα. Η γούνα του τότε. Σχεδόν κάθε σπίτι στην Καστοριά είχε το δικό του γουναράδικο. Από τον παλιό εκείνο τον καιρό, οι καστοριανές πεχλιδόγουνες, οι μηλόγουνες και τόσα άλλα φιλοτεχνήματα των καστοριανών χεριών, φοριούνταν στα μεγαλύτερα σεράγια των πασάδων της Πόλης, της Προύσας, της Πέργαμος, της Δαμασκού. Και σε αυτά ακόμα τα χαρέμια του παλατιού Γιλντίζ της Πόλης φορούσαν καστοριανά γουναρικά. Επίσης, σε προθήκες, στα καλλίτερα καταστήματα της Λειψίας, του Λονδίνου, του Παρισιού και της Βιέννης έβλεπες καστοριανές γούνες, όπως δα γουναρικά της Καστοριάς προβάλλονταν και στο Βουκουρέστι και στη Βραΐλα. Σε εκείνη την παλιά “καναγκιουρίσια” εποχή, το καστοριανό το “μαγαζί”, όπως το έλεγαν, ήταν ένα από τα πολλά δωμάτια του σπιτιού. Και όπως δούλευαν, αυτοσχεδίαζαν τραγούδια. Ποιος δεν θυμάται τη Νέτα του Φασούλα; Κι εκείνη την Πηνελόπη του Καρανά; Τα χρόνια πέρασαν απανωτά, οι άνθρωποι που τις τραγούδησαν δεν υπάρχουν, όμως τα τραγούδια τους τραγουδιούνται πάντα.

Ένα βιβλίο με ξεχωριστή σημασία για μάς τους Καστοριανούς. Βασικό έργο της τοπικής μας λαογραφίας. Αναδύει μοναδικά, εκτός από την ιστορία του τόπου, την ιστορία των δικών μας ανθρώπων. Μας διδάσκει και μας θυμίζει πως ο τόπος είναι πατρίδα. Είναι το μέρος που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε…».

Σύνολο σελ 206 (διαστάσεις 18Χ17 εκ) σκληρό εξώφυλλο.