Μπέρτος, Τζιόττο (1931)
[Βιβλιογραφία]

Μπέρτος, Τζιόττο (1931)

Ο Μυκονιάτης αρχαιολόγος και ιστορικός τέχνης Νίκος Μπέρτος (1885-1949), φανατικός δημοτικιστής και αφιερωμένος στην υπόθεση της παιδείας, της σχολικής εκπαίδευσης και μόρφωσης του λαού, ήταν προσωπικότητα με έντονη δράση μετά την επιστροφή του από το Παρίσι, όπου είχε πάει το 1918 για πενταετείς σπουδές με υποτροφία της κυβέρνησης Βενιζέλου, και την περιοδεία του σε διάφορα άλλα πολιτιστικά κέντρα της Δυτικής Ευρώπης τον καιρό του Μεσοπολέμου. Διατέλεσε διευθυντής Επιστημών και Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας, από το 1930, στο πλευρό του υπουργού Παιδείας Γεωργίου Παπανδρέου, κι αργότερα γενικός γραμματέας στο ίδιο υπουργείο, έφορος Αρχαιοτήτων Αργολίδας και Κορινθίας, επιμελητής του νεοσύστατου Βυζαντινού Μουσείου και, από την 1η Μαρτίου 1947 μέχρι τον πρόωρο θάνατό του στις 11 Ιανουαρίου του 1949, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης. Εκτός από διάφορα μελετήματα και τα σχολικά Νεοελληνικά αναγνώσματα, συνέγραψε και αυτή τη μονογραφία, που εκδόθηκε το 1931 και απευθυνόταν στο ευρύ κοινό, με θέμα τον Τζιότο (Giotto di Bondone, π. 1267-1337) και τη μετάβαση της ιταλικής ζωγραφικής από τα μεσαιωνικά πρότυπα και τις έντονες βυζαντινές επιδράσεις στις αναγεννησιακές αναζητήσεις του 1300. Το 1934, κυκλοφόρησε και το μελέτημα Μιχαηλάγγελος, η ζωή και το έργο του. Και για τα δύο αυτά συγγράμματα, που αντιμετωπίστηκαν μάλλον εχθρικά από μεγάλη μερίδα των λογίων και καλλιτεχνών της εποχής, έγινε διεξοδική συζήτηση από σοφές κεφαλές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Κ. Ρωμαίος, Στ. Κυριακίδης, Αλ. Δελμούζος κ.ά.) προκειμένου να γίνει δεκτή η υποψηφιότητα που είχε καταθέσει ο ΝΜ για την έδρα της Ιστορίας της Τέχνης – που δεν εγκρίθηκε εντέλει. Προκειμένου για το βιβλίο Τζιόττο κατηγορήθηκε ακόμα και για την «άσχετη» παρέμβαση σχετικά με το ρεύμα που υποστήριζε ο ίδιος ο συγγραφέας στην τέχνη, τον εξπρεσιονισμό. Άλλοι βρήκαν ότι έχει πολλές αντιφάσεις, ενώ σε αυτό το θέμα προσπάθησε να τον υπερασπιστεί ο σπουδαίος αρχαιολόγος Χρήστος Καρούζος. Πάντως οι αναλυτικές περιγραφές των έργων του πρωτοπόρου ζωγράφου, που καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του βιβλίου, είναι πολύ χρήσιμες. Περίπου έναν αιώνα μετά την καλαίσθητη έκδοση, ο αναγνώστης θα βρει ενδιαφέρουσες και τις απόψεις του Μπέρτου, ο οποίος εκφράζει ένα από τα ρεύματα του ελληνικού Μεσοπολέμου. Σαν «ευρωπαϊστή» τον χαρακτήρισαν ή και τον κατηγόρησαν ορισμένοι, κυρίως οι εκφραστές της «ελληνικότητας» εκείνου του καιρού.

Περιεχόμενα. Πρόλογος. Εισαγωγή, σσ. 13-57: Η Αναγέννηση της τέχνης στην Ιταλία, Η βυζαντινή ζωγραφική στην Ιταλία πριν από τον Τζιόττο, Τσιμαμπούε. Τζιόττο, σσ. 59-164: Γενικά για το έργο του, Περιγραφές έργων του, Χαρακτηριστικά της τέχνης του, Μορφολογική ανάλυση των έργων του. Σημειώσεις σσ. 167-177. Κύρια ονόματα σσ. 179-180. Εικόνες σσ. 181-182. Περιεχόμενα σσ. 183-184. Το κείμενο συνοδεύεται από 40 μονόχρωμες εικόνες, ολοσέλιδες οι περισσότερες και καλής απόδοσης. Σύνολο σελ. 184 (27 Χ 18 εκ).

>>>>>> Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο και σε ψηφιακή μορφή στον Ιστότοπο «ανέμη» του Πανεπιστημίου Κρήτης (αλλά η σάρωση δεν αποδίδει ικανοποιητικά την προσεγμένη έκδοση τέχνης) στο https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/6/f/7/metadata-471-0000059.tk