ΚΜΣ-Καθημερινή, Η Έξοδος τ. Θ΄, Παράλιος Πόντος (συνέχεια) (2022)
[Βιβλιογραφία]
Η Έξοδος τ. Θ΄. Μαρτυρίες από τον Ανατολικό Παράλιο Πόντο (συνέχεια) [Ματσούκα – Πλάτανα – Σάντα – Ριζούντα]. Π. Κιτρομηλίδης, Στ. Ανεστίδης, Ματούλα Κουρουπού, Μαργαρίτα Πουτουρίδου κ.ά. (επιστ. επιμ.), τ. Θ΄, σειρά Η Έξοδος. Βιβλιοθήκη Μνήμης 1922 της εφημερίδας Η Καθημερινή, (Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Η Καθημερινή, φωτομηχανική ανατύπωση, Το δεύτερο μέρος του αρχικού τόμου Δ΄ Αθήνα 2022)
Αρχική έκδοση
Με την εφημερίδα Η Καθημερινή της Κυριακής 24 Ιουλίου 2022, κυκλοφόρησε ο ένατος από τους δώδεκα τόμους της Εξόδου: με μαρτυρίες από τη ζωή, τις διώξεις (1912-1922) και τον ξεριζωμό (1922-1924) του Ελληνισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε αυτόν τον τόμο, συνέχεια του Η΄, περιλαμβάνονται μαρτυρίες από τα παράλια του Ανατολικού Πόντου, δηλαδή την ευρύτερη παράκτια περιφέρεια της Τραπεζούντας, καθώς και τις περιφέρειες των Σουρμένων, του Όφεως και της Ριζούντας, μέχρι και το Βατούμ (γεωργιανό λιμάνι στα σύνορα Γεωργίας-Τουρκίας), αλλά και από τα βουνά στα νότια της Τραπεζούντας (περιοχή Ματσούκας, Σάντας κ.ά.).
«Οι μαρτυρίες της Εξόδου βασίζονται στο υλικό του αρχείου Προφορικής Παράδοσης του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και φωτίζουν τα εθνογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Αναδεικνύουν τη σχέση του ονόματος των οικισμών με το αρχαϊκό σύστημα κοινωνικών εντάξεων του χριστιανικού πληθυσμού του Πόντου με βάση σχέσεις γενών και πατριών. Τεκμηριώνουν τη θρησκευτική ταυτότητα του ορθόδοξου χριστιανού πληθυσμού και τους τρόπους καλλιέργειάς της. Επίσης, καταγράφουν τη σύνδεση της ιστορικής μοίρας της περιοχής με τις στρατηγικές στοχεύσεις της Ρωσίας κατά της συγκρούσεις της με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά και το πώς προκρίθηκε ο εναλλακτικός δρόμος της Εξόδου προς τον Καύκασο, αντί της Ελλάδας, όταν η αδήριτη αναγκαιότητα επέβαλε στον ποντιακό Ελληνισμό της περιοχής να εγκαταλείψει τις πατρογονικές εστίες.» (Από την παρουσίαση της Καθημερινής)
Σύνολο σελ. 254. Λείπουν: η «Ιστορική εισαγωγή» του Οδυσσέα Λαμψίδη, επί σειρά ετών προέδρου της Ένωσης Ποντιακών Μελετών, (ενώ αναφέρεται στη σελίδα του ψευδότιτλου), και ένας ευανάγνωστος χάρτης που θα βοηθούσε πολύ τον αναγνώστη. Είναι, βέβαια, συνέχεια του τόμου Η΄ της σειράς της Εξόδου που κυκλοφορεί σε συνέχειες Η Καθημερινή αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος έχει τον Θ΄ τόμο πρέπει να έχει και τον Η΄. Οι λιγοστές φωτ είναι μάλλον κακά τυπωμένες και πάντως δεν βοηθούν τον αναγνώστη. Πάντως, το υλικό είναι πολύτιμο και η ανατύπωση χρησιμότατη.