Βλασσόπουλος, Οδυσσέας (1992)
[Βιβλιογραφία]
Γιάννης Στ. Βλασσόπουλος, Οδυσσέας. Ένα καράβι της Ιθάκης 1837-1841 (Εκδοτικός οίκος Μέλισσα, Αθήνα 1992)
Πρόκειται για την υποδειγματική έκδοση του ημερολογίου του καπιτάν Αντώνη Πεταλά-Μαράτου, καπετάνιου θιακού ιστιοφόρου, που ταξίδευε ανάμεσα στα Επτάνησα και τη Μαύρη Θάλασσα με επτανησιακή σημαία (χειρόγραφο στο Αρχείο του Ναυτικού Μουσείου της Ιθάκης). Το δικάταρτο μπρίκι, χωρητικότητας 204 τόνων, για την αντιμετώπιση πειρατικών επιθέσεων ήταν οπλισμένο με 2 κανόνια, 16 τουφέκια, 6 λόγχες, 2 σπαθιά, 4 πιστόλια και 4 τρομπόνια. Το πλήρωμά του κυμαινόταν από 11 ως 16 άνδρες.
Η βαθιά γνώση του Γιάννη Βλασσόπουλου σε θέματα ναυτικά (ακόμα και το τόσο εξειδικευμένο λεξιλόγιο) και η συστηματική επεξεργασία του κειμένου («αποκρυπτογράφηση» και μεταγραφή του χειρογράφου, επεξηγηματικές σημειώσεις που συνοδεύουν κάθε εγγραφή στο ημερολόγιο του «Οδυσσέα», πίνακες αποστάσεων, ανεμολόγιο, λεξιλόγιο, κατατοπιστικός πίνακας των τοπωνυμίων, ευρετήριο, χάρτες παλαιοί και νέοι, φωτογραφικό υλικό, σχέδια και ομοιώματα) αναδεικνύουν την ανεκτίμητη αξία της πρωτογενούς ιστορικής πηγής και της προσδίδουν το εύρος της διαχρονικότητας. Αμέτρητα αντίστοιχα ταξίδια στην Προποντίδα και τη Μαύρη Θάλασσα, με τους ίδιους καιρούς (17 μερόνυχτα διήρκεσε το ταξίδι από την είσοδο των Δαρδανελλίων ως την Κωνσταντινούπολη, λόγω της δριμύτητας και ακαταλληλότητας των ανέμων, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1839), αλλά και κάτω από τις ίδιες λίγο πολύ συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι ναυτικοί από τον καιρό της Αργοναυτικής Εκστρατείας ως το τέλος της ζωής των ιστιοφόρων (κατασκευή ειδικών χωρισμάτων για τη φόρτωση αλόγων στο κατάστρωμα, Κέρτς Απρίλιος 1839, το πέρασμα των στενών του Κιμμέριου Βοσπόρου, Αζοφική Σεπτέμβριος 1840, η ανυπακοή των ναυτών, η αγορά σιταριού και χίλια δυο άλλα).
Σύνολο 376 σελίδες, 35 ασπρόμαυρες και 7 έγχρωμες φωτογραφίες, σχέδια και 30 χάρτες, χαρτόδετη βιβλιοδεσία (διαστάσεις 24 x 17 εκ.)