Φαρς

«Περσίς» ονόμασαν οι αρχαίοι Έλληνες την περιοχή Φαρς, την κοιτίδα της δυναστείας των Αχαιμενιδών Περσών. Εδώ βρίσκονται οι Πασαργάδες και το ταφικό μνημείο του Κύρου του Μεγάλου, που προσκύνησε ο Μέγας Αλέξανδρος. Εδώ και η Περσέπολη, το πλουσιότερο ανακτορικό συγκρότημα της οικουμένης. Εδώ και οι υπόσκαφοι τάφοι του Δαρείου Α΄, του Ξέρξη Α΄, του Αρταξέρξη Α΄ και του Δαρείου Β΄ (δείτε στα Θέματα: Νακς-ε Ροστάμ, βασιλική Νεκρόπολη). Αλλά 550 χρόνια μετά την κατάλυση της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας, στο Φαρς συγκροτήθηκε η Αυτοκρατορία των Σασανιδών Περσών, που εξαπλώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ασίας. Οι Σασανίδες επηρέασαν βαθιά όχι μόνο τις πολιτικές εξελίξεις της Ύστερης Αρχαιότητας, αλλά και την ιδεολογία της ρωμαϊκής και της πρωτοβυζαντινής εξουσίας. Όλο το Φαρς είναι διάσπαρτο με τα θριαμβικά μνημεία που σκάλισαν στις επιφάνειες των βράχων (δείτε στα Θέματα: Το σασανιδικό Νακς-ε Ρατζάμπ), ενώ στο Φιρουζαμπάντ, στα νότια του νομού, σώζεται το ανάκτορο των ιδρυτών της δυναστείας (δείτε: Το σασανιδικό Ανάκτορο Φιρουζαμπάντ).

Πρωτεύουσα της Επαρχίας (Νομού) Φαρς είναι το Σιράζ, μια μαγευτική πολιτεία, που αναπτύχθηκε κατά τον χειρότερο τρόπο. Τα δυο τρία μνημεία στο ιστορικό κέντρο δεν αρκούν για να καταλάβει κάποιος σήμερα την αλλοτινή ομορφιά αυτού του μεγάλου αστικού κέντρου. Μόνο στους θαυμάσιους κήπους ξαναβρίσκεις το πολυτραγουδισμένο Σιράζ. Σε δύο από αυτούς τους κήπους είναι θαμμένοι δύο από τους μεγαλύτερους ποιητές του μεσαιωνικού κόσμου: ο Σααντί (π. 1200 - 1292) και ο Χαφέζ (π. 1325 - π. 1389). Γεννημένοι και οι δύο στο Σιράζ, ήταν εξέχουσες φυσιογνωμίες του Σουφισμού (του μυστικού Ισλάμ), σπουδαίοι ταξιδευτές κι άφησαν την τελευταία τους πνοή στη γενέθλια πόλη. Τα δυο ταφικά μνημεία (δείτε στα Θέματα: Μαυσωλείο του Σααντί και Μαυσωλείο του Χαφέζ), εκεί όπου συγκεντρώνονται χιλιάδες προσκυνητές, μόλις δύσει ο ήλιος και μοσκοβολήσουν τα άπειρα λουλούδια, παραπέμπουν στη μεγαλύτερη «κτιστή» έκφραση του περσικού πολιτισμού: την κηπευτική τέχνη, αυτή που τόσο θαύμασαν οι αρχαίοι Έλληνες, κυρίως ο πολυταξιδεμένος Ξενοφών.