Ανδρονίκι Καισαρείας

Το όμορφο καππαδοκικό χωριό, το οποίο φέρει το όνομα του αγίου Ανδρονίκου, αρχοντόπουλου από την Έφεσο που μαρτύρησε το 303/304 στην Ταρσό της Κιλικίας, βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες του επιβλητικού Αργαίου. Τρεις ώρες απόσταση από την Καισάρεια, ώσπου να χαραχτεί αμαξιτός δρόμος στις αρχές του περασμένου αιώνα. Χρυσοχόοι ήταν οι περισσότεροι Ανδρονικιώτες, Αρμεναίοι και Ρωμιοί. Καλοί τεχνίτες και σοβαροί έμποροι, ξακουστοί στις αγορές της Ανατολής. Κι ο ανταγωνισμός αναμεταξύ τους μεγάλος. Μεγάλη και η φτώχεια, κυρίως μετά το 1840-50. Άλλοι μετανάστευσαν στην πεδινή Κιλικία κι ασχολήθηκαν με τα μπαμπάκια, άλλοι έφυγαν για την Πόλη ή την Αλεξάνδρεια. Όσοι είχαν πόθο να σπουδάσουν, αφού μάθουν πρώτα καλά τα ελληνικά, γιατί όλοι οι Ρωμιοί της Καισάρειας ήταν τουρκόφωνοι, ξενιτεύονταν στη Σμύρνη. Το Ανδρονίκι έβγαλε κορυφαίους λόγιους, ισάξιους των χρυσοχόων.

Στις πιο φτωχές οικογένειες, οι γυναίκες που έμεναν πίσω, σύζυγοι, θυγατέρες και κοριτσάκια, διατηρούσαν εργαστήρια στο σπίτι. Δέχονταν παραγγελίες από μεταπράτες και ύφαιναν χαλιά, έφτιαχναν παστουρμάδες. Οι μικρές οικιακές βιοτεχνίες που ενίσχυαν τα οικονομικά του νοικοκυριού.

Το 1854, άνοιξαν το πρώτο τους χρυσοχοείο στη Σμύρνη και οι Κωνσταντόγλου. Σώθηκαν οι διαφημίσεις του πολυτελούς καταστήματος. Προσφυγιά, Αθήνα, οδός Αθηνάς. Ο Γιάννης Κωνσταντόγλου συνέχισε την οικογενειακή παράδοση: εργαστήριο στην Αθηνάς και μαγαζί. Το «Μάτι» της Βουκουρεστίου άνοιξε το 1962. Η κόρη του, η Ρόδη, γιόρτασε τα εκατόν εξήντα χρόνια της επιχείρησης το 2014.

Η καππαδοκική προσήλωση στα πατροπαράδοτα και η μακραίωνη εμπειρία στις τέχνες και στο εμπόριο, μαζί με εκείνον τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σμύρνης, εμπνέουν την τρίτη και την τέταρτη προσφυγική γενιά. Το Ανδρονίκι, στα βάθη της Ανατολής, είναι πάντα στα βάθη της καρδιάς τους.