Ψαρρός, Αϊβαλί (2017)
[Βιβλιογραφία]

Εννιά χρόνια μετά τον θάνατo του αρχιτέκτονα και μελετητή Δημητρού Ψαρρού (1939-2008) το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης εξέδωσε τον βαρύτιμο (και βαρύτατο) τόμο, για τον οποίο ο Ψαρρός αφιέρωσε όλη του τη ζωή: 628 σελίδες, με περισσότερες από 800 εικόνες, 200 χάρτες, τοπογραφικά και αρχιτεκτονικά σχέδια. Τον εκδοτικό άθλο ανέλαβε η Κωστούλα Σκλαβενίτη, που είχε την επιμέλεια.

Δυο λόγια από τα εισαγωγικά του ΜΙΕΤ για το βιβλίο: «Το Αϊβαλί και η Μικρασιατική Αιολίδα υπήρξε έργο ζωής για τον αρχιτέκτονα Δημητρό Ε. Ψαρρό, ο οποίος ασχολήθηκε με την έρευνα και τη συγγραφή του από το 1969 έως το θάνατό του, το 2008. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική και πολεοδομική μελέτη που επιχειρεί να ανασυστήσει αυτή τη μοναδική από δημογραφική άποψη πολιτεία της Μικρασιατικής Αιολίδας, της οποίας ο πληθυσμός μέχρι το 1922 ήταν αμιγώς ελληνικός. Η έρευνα του Ψαρρού, σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου, ‘αποκαλύπτει βήμα βήμα τις φάσεις ανάπτυξης της πολιτείας και της γύρω περιοχής, αξιοποιώντας πληροφορίες που αναζητήθηκαν τόσο σε γραπτές ιστορικές πηγές όσο και σε προφορικές μαρτυρίες’. Το βιβλίο παρουσιάζει ‘σε σχέδια και φωτογραφίες, τον κτιριακό της πλούτο, σε μια προσπάθεια να διασώσει, έστω και μόνο σε εικόνες, κάποια σημάδια στο χώρο που ήδη έχουν χαθεί, ή που πρόκειται να εξαφανιστούν σύντομα’.