Κορομηλά, Μαύρη Θάλασσα (2001)
[Βιβλιογραφία]

Η μελέτη αντιμετωπίζει για πρώτη φορά τη Μαύρη Θάλασσα ως μία εσωτερική λεκάνη που παρουσιάζει πολλά κοινά χαρακτηριστικά, παρά τα δύο εντελώς διαφορετικά οικοσυστήματα που αποτελούν το βόρειο και το νότιο τμήμα της, και πραγματεύεται μία μακρύτατη ιστορική περίοδο, η οποία άρχισε με το εμβληματικό ταξίδι των Αργοναυτών και έληξε οριστικά στις αρχές του 20ού αιώνα. Σύμφωνα με τη συγγραφέα, ο κυριότερος ενοποιητικός παράγοντας αυτού του θαλάσσιου κόσμου υπήρξε η παρουσία των Ελλήνων, οι οποίοι ίδρυσαν δεκάδες αποικίες σε όλον τον παράκτιο χώρο, κινητοποιώντας τις πολιτιστικές διαδικασίες και συνδέοντας τον μακρινό Βορρά με το Αιγαίο. Κλειδί για την ανάπτυξη αυτής της εσωτερικής θαλάσσιας λεκάνης υπήρξε το αρχαίο Βυζάντιον, στην είσοδο του Βοσπόρου, και από το 330 μέχρι το 1923 πρωτεύουσα δύο αυτοκρατοριών.

Στο βιβλίο συμμετέχουν με άρθρα: Οτάρ Λορντκιπανίτζε, «Οι Έλληνες στην Κολχίδα» σσ. 288-295 (μτφρ από τα αγγλικά Ιωάννα Φωκά), Αλεξάντερ Αλεξίτζε, «Μάρθα-Μαρία: μία εξέχουσα φυσιογνωμία στην ιστορία του βυζαντινού και γεωργιανού πολιτισμού» σσ. 306-314 (μτφρ από τα γαλλικά Ιωάννα Πετροπούλου), Άννα Μπαλλιάν, «Αργυρούπολη-Gümüşhane» σσ. 339-349, Λουΐζα Πολυχρονίδου-Λουκοπούλου, «Αρχαιότητες και αρχαιολογία στα θρακικά παράλια της Προποντίδας» σσ. 396-398, Πέτρος. Ν. Πρωτονοτάριος«Η νομισματοκοπία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος» σσ. 420-426.

Η πρώτη έκδοση του βιβλίου ήταν αγγλική (με τίτλο The Greeks and the Black Sea). Κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1991 και παρουσιάστηκε τον Απρίλιο στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου από τον Sir Steven Runciman. Η ελληνική έκδοση κυκλοφόρησε λίγους μήνες αργότερα και παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 1991 από τον ακαδημαϊκό Μιχάλη Σακελλαρίου στην Αθήνα. Έκτοτε, έγιναν πολλές επανεκδόσεις. Όταν εξαντλήθηκε και η πέμπτη ανατύπωση, ήταν πια φανερό ότι οι χρονικές συμπτώσεις που κατέστησαν το βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο (το 1991) το είχαν ταυτόχρονα καταδικάσει να μοιάζει πρόωρα γερασμένο. Οι συγκλονιστικές πολιτικές εξελίξεις και οι γεωπολιτικές, κοινωνικές και εθνοτικές ανακατατάξεις που ακολούθησαν, μετά το 1991, όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση και άνοιξε ο γέρο Αίολος το ασκί του, είχαν ανατρέψει πλήρως τα ισχύοντα σε όλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και σκέψης. Έτσι, παρά το γεγονός ότι το βιβλίο πραγματεύεται μία μακρύτατη ιστορική περίοδο, η οποία έληξε οριστικά στις αρχές του 20ού αιώνα, όλα τα στοιχεία έπρεπε να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Εξάλλου, είχαν ήδη αρχίσει σημαντικές αρχαιολογικές έρευνες σε χώρους που ως τότε ήταν μέσα στην ομίχλη. Η ανανέωση της έκδοσης και ο εμπλουτισμός της ήταν απαραίτητα. Η έρευνα διήρκεσε τέσσερα χρόνια.

Τα στοιχεία της νέας έκδοσης, που κυκλοφόρησε ανανεωμένη και επαυξημένη το 2001, είναι: διαστάσεις 21Χ25, σκληρό εξώφυλλο, 480 σελίδες, 370 έγχρωμες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, 51 χάρτες, σχεδιαγράμματα και κατόψεις (τα περισσότερα χαρτογραφήματα σχεδιάστηκαν ειδικά για την έκδοση). Βιβλιογραφία και Σημειώσεις σσ. 441-464. Ευρετήριο σσ. 465-477.

Η δεύτερη ελληνική έκδοση και οι τρεις επανεκδόσεις της έχουν εξαντληθεί προ καιρού. Υπάρχουν μερικά αντίτυπα της αγγλικής έκδοσης [2010]. >>>>>>>>>>>> Δείτε στο Συνοδευτικό Υλικό: φωτογραφίες, εικόνες, σχέδια, κατόψεις και χάρτες που συνοδεύουν την έκδοση, καθώς και αποσπάσματα από το βιβλίο (στα Κείμενα).