Βαλινάκης, «Εύξεινος Πόντος», Ι.Ε.Ε. τ. Ε΄ (1974)
[Βιβλιογραφία]
Ιωάννης Βαλινάκης, «Εύξεινος Πόντος, Κιμμέριος Βόσπορος, Χερσόνησος, Ολβία» Ε΄ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1974) σσ. 220-230
Το άρθρο αναφέρεται σε μερικές από τις σημαντικότερες ελληνικές πόλεις του Βορρά του Εύξεινου / Μαύρης Θάλασσας, όπως το Παντικάπαιον / Κερτς (πρωτεύουσα του Βασιλείου του Βοσπόρου), η Χερσόνησος η Ταυρική και η Ολβία (σσ. 220-225, 228-230). Επίσης, σε πόλεις των δυτικών παραλίων (στη σύγχρονη Ρουμανία και Βουλγαρία): Ίστρος / Ίστρια, Κάλλατις, Μεσημβρία (σσ. 225-228), στη διάρκεια της Ελληνιστικής εποχής, όταν αυξάνονται οι επιθέσεις των Σκυθών και διαφόρων αρχαιοθρακικών φυλών (Γέτες κ.ά.).
Ένα από τα θέματα που αναλύονται είναι η οικονομία των βορειοευξεινοποντιακων πόλεων, η αγροτική παραγωγή, η βιοτεχνία, οι εξαγωγές (σ. 230). Ενδιαφέρουσα είναι η αναλυτική αναφορά στην ψαρική και για «τούς οξύρρυγχους που αποτελούσαν ηδονή για τους Σκύθες, τις παλαμίδες, τους θύννους» κλπ.