Άμαντος, Ελληνισμός Μικράς Ασίας (1919)
[Βιβλιογραφία]

Το βιβλίο του βυζαντινολόγου Κ. Άμαντου (Χίος 1874-Αθήνα 1960), γραμμένο μετά τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου κι ενώ κατέρρεαν οι αυτοκρατορίες και επαναχαράσσονταν οι χάρτες, είναι μία σύντομη ιστορική επισκόπηση που καλύπτει κυρίως τη Βυζαντινή περίοδο από την Ύστερη Αρχαιότητα μέχρι και τη δημιουργία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο συγγραφέας εξηγεί στον Πρόλογο: «Η παρούσα μελέτη έχει σκοπόν την σύντομον επισκόπισην της πολιτικής ιστορίας και του πολιτισμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας κατά τον μεσαίωνα μετά της συσχετίσεως προς την κυριωτάτην νεωτέραν βιβλιογραφίαν. Δεν απευθύνεται προς τους ειδικούς, αλλά προς τους λογίους, οι οποίοι καταγινόμενοι με τα σχετικά ζητήματα της Μικράς Ασίας αγνοούσι συνήθως τα νεώτερα βοηθήματα• αναπληροί εν μέρει και την έλλειψιν ειδικής βιβλιογραφίας περί της Μικράς Ασίας, της οποίας άλλως ο όγκος είναι τόσον μέγας, ώστε καταντά έργον μικροτέρου χρόνου. Αλλ’ η σχετική αναφορά προς τα κυριώτατα βοηθήματα εν τη παρούση μελέτη επιτρέπει εν τω μέλλοντι, παρεχομένου του αναγκαίου χρόνου, και την αναθεώρησιν των ειδικών περί Μικράς Ασίας βιβλίων του Texter και Le Bas κατά τας σημερινάς ανάγκας. Παρά την συντομίαν της είναι χρήσιμος η παρούσα μελέτη, διότι προσφέρει ειδήσεις και οδηγίας όχι προσιτάς εις τους πολλούς, χωρίς να επαναλάβει το μεταφρασθέν μάλιστα βιβλίον του Le Bas. Εν Αθήναις κατ’ Απρίλιον του 1919, Κων. Ι. Άμαντος».

Δυο τρεις εβδομάδες αφότου έγραψε ο Άμαντος τον Πρόλογο, η Σμύρνη υποδεχόταν τον ελληνικό στρατό και τους εκπροσώπους της ελληνικής διοίκησης. Καταλαβαίνει κανείς ότι τόσο τα κοσμοϊστορικά γεγονότα, όσο και ο ενθουσιασμός, αλλά και οι φανατισμοί εκείνης της κρίσιμης εποχής έχουν επηρεάσει τον γράφοντα.